Abdyl Këllezi

Abdyl Këllezi
Data i miejsce urodzenia	20 sierpnia 1919 ; Tirana
Data śmierci	31 maja 1977
	Minister finansów Albanii
Okres	od 28 listopada 1948; do 1 sierpnia 1953
Przynależność polityczna	Albańska Partia Pracy
Poprzednik	Kiço Ngjela
Następca	Tuk Jakova
Okres	od 20 lipca 1954; do 3 czerwca 1956
Poprzednik	Tuk Jakova
Następca	Aleks Verli
	Przewodniczący Zgromadzenia Ludowego
Okres	od 10 września 1966; do 16 stycznia 1969
Przynależność polityczna	Albańska Partia Pracy
Poprzednik	Lefter Goga
Następca	Behar Shtylla
	Dyrektor Banku Albanii
Okres	od 2 kwietnia 1946; do 1948
Poprzednik	Kostandin Boshnjaku
Następca	Spiro Bakalli

Abdyl Këllezi (ur. 20 sierpnia 1919 w Tiranie, zm. 31 maja 1977^[1]) – albański polityk i ekonomista, dwukrotny minister finansów, przewodniczący parlamentu Ludowej Republiki Albanii.

Życiorys

Był synem kupca Mehmeta^[2]^[3]. Ukończył gimnazjum w Tiranie. W czasie nauki w szkole nawiązał kontakt z jedną z grup komunistycznych, działających wówczas w Albanii (tzw. grupa młodych). W latach 1938–1939 studiował na Akademii Wojskowej w Rzymie. Studiował także ekonomię na Uniwersytecie Florenckim, ale studiów nie ukończył^[1]. Po agresji włoskiej na Albanię w 1939 został internowany na wyspie Ventotene. Uwolniony w 1942 powrócił do Albanii i wstąpił do Komunistycznej Partii Albanii^[1]. Pełnił funkcję komisarza politycznego XVI Brygady Armii Wyzwolenia Narodowego, a od maja 1944 członka Antyfaszystowskiej Rady Wyzwolenia Narodowego (namiastki parlamentu)^[4].

W 1945 objął funkcję dyrektora Banku Państwowego. W 1948 objął stanowisko ministra finansów, które sprawował do 1953. Po krótkiej przerwie w 1954 ponownie objął tekę ministra finansów, którą piastował do czerwca 1956. Dwukrotnie był wicepremierem rządu (1956-1966; 1974-1975). Od 1959 pełnił funkcję przewodniczącego Towarzystwa Przyjaźni Albańsko-Chińskiej^[1].

W latach 1946–1975 nieprzerwanie zasiadał w parlamencie. W latach 1966–1969 pełnił funkcję przewodniczącego parlamentu i kierował parlamentarną komisją planowania państwowego. 30 maja 1975 wraz z 17 innymi deputowanymi został pozbawiony mandatu i uznany przez władze partyjne za „wroga ludu”. Głównym zarzutem przeciwko Këlleziemu było to, że próbował wprowadzić w Albanii motywacyjny system płac, niezgodny z obowiązującą linią polityczną.

Aresztowany w 1977. W dniu 17 maja 1977 Sąd Najwyższy skazał go na karę śmierci za działalność w organizacji antypaństwowej i prowadzenie wrogiej agitacji, a 31 maja został rozstrzelany^[1]. Miejsce pochówku nie jest znane^[3].

Był żonaty, miał dwóch synów.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 152–153.
↑ Abdyl Këllezi. kujto.al. [dostęp 2022-12-18]. (alb.).
↑ ^a ^b Painful testimony (wywiad). memorie.al. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
↑ Çelo Hoxha. Vështrim mbi legjitimitetin e Kongresit të Përmetit. „Studime Historike”, s. 201, 2016.

Bibliografia

Kastriot Dervishi: Historia e shtetit shqiptar 1912-2005. Tirana: 2006, s. 694. ISBN 99943-799-3-3. (alb.).
Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press: 2010, s. 228. ISBN 978-0-8108-6188-6.
Vladimir Misja: Abdyl Kellezi politikat liberale qe i kushtuan shtrenjte. 2008-07-09. [dostęp 2013-02-13]. (alb.).
Afrim Imaj: Si u denuan Kico Ngjela dhe Vasil Kati ne gjyqin e vitit 1977. 2012-12-25. [dostęp 2013-02-13]. (alb.).

[Dervishi-1] Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 152–153.

[kujto-2] Abdyl Këllezi. kujto.al. [dostęp 2022-12-18]. (alb.).

[memorie-3] Painful testimony (wywiad). memorie.al. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).

[hoxha-4] Çelo Hoxha. Vështrim mbi legjitimitetin e Kongresit të Përmetit. „Studime Historike”, s. 201, 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]