Actio ad exhibendum

Actio ad exhibendum – w prawie rzymskim, powództwo o okazanie rzeczy spornej. Powództwo to przysługiwało byłemu właścicielowi rzeczy, która poprzez akcesię stała się częścią składową rzeczy złożonej, przeciwko właścicielowi tej rzeczy.

Charakterystyka powództwa

Powództwem tym dotychczasowy właściciel domagał się odłączenia (o ile było to fizycznie możliwe) i okazania przed sądem. Pozwany dokonując takiego odłączenia, powodował, że prawo własności dawnego właściciela, na spornym przedmiocie odżywało i mógł on się domagać zwrotu rzeczy skargą windykacyjną (rei vindicatio). Powództwo należało do grupy actiones in rem.

Ustawa XII tablic wykluczała stosowanie actio ad exhibendum w celu odzyskania własności na materiałach użytych do budowy budynków. Przepis taki miał zapobiegać niszczeniu budowli. Poszkodowany, z którego materiałów postawiono cudzy budynek, mógł się domagać odszkodowania powództwem actio de tigno iuncto.

Bibliografia

MarekM. Kuryłowicz MarekM., AdamA. Wiliński AdamA., Rzymskie prawo prywatne, Kraków: „Zakamycze”, 1999, ISBN 83-7211-089-1, OCLC 830208116 .