Przejdź do zawartości

Antoni Orłowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Antoni Orłowski
Krogulec, Fortunat
Ilustracja
Antoni Orłowski (przed 1906)
Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1869
Łęczyca

Data i miejsce śmierci

1 listopada 1921
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura, dziennikarstwo

Antoni Orłowski, ps. „Krogulec”, „Fortunat” (ur. 1 lipca 1869 w Łęczycy, zm. 1 listopada 1921 w Warszawie)[1] – polski dziennikarz, wydawca, humorysta i satyryk.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1869 i był synem lekarza wojskowego[2]. Pochodził z Łęczycy i już w czasie nauki szkolnej dał się poznać z talentu poetyckiego[2]. Potem kształcił się w Warszawie i w Charkowie[2].

Współpracował z prasą warszawską, petersburską[1] i krakowską („Nowa Reforma”)[2]. Od 1902 wydawał tygodnik podróżniczo-naukowy dla dorosłej młodzieży „Naokoło świata”, później wraz z Władysławem Buchnerem (ps. „Ner-Buch“) tygodnik humorystyczny „Mucha“ (wydawany od 1887), z którym był związany od 1889 do końca życia[2]. W ostatnim z tych pism atakowano humorem władze zaborczego, co skutkowało prześladowaniami ze strony rosyjskiej[2].

W swoich utworach wyszydzał ułomności moralne i wady społeczeństwa polskiego[1]. Napisał m.in. Bismarcka w satyrze[3] (1898), Przewodnik po Warszawie (1900), krotochwile Protest Strukczaszego (1898) i Sienkiewicz w Koziegłowach (1901) oraz zbór satyr Rok pierwszy konstytucji (1907)[1]. Był autorem czterotomowej Encyklopedii humoru i satyry polskiej (1915)[1].

Autor znanego wiersza erotycznego Mrówki, będącego parodią Pana Tadeusza Adama Mickiewicza rozwijającego epizod Telimeny i Tadeusza w Świątyni dumania z księgi V i czasami zaliczanego do XIII Księgi Pana Tadeusza.

W 1906 po zawieszeniu jego czasopisma „Kukułka” został skazany na zesłanie i zmuszony wyjechać z Warszawy[4]. Podobnie podczas I wojny światowej przebywał na tułaczce po ziemi rosyjskiej[2].

Zmarł 1 lipca 1921 w Warszawie[2]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[5]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 583. ISBN 83-01-08836-2.
  2. a b c d e f g h Nad mogiłą polskiego satyryka. „Nowości Illustrowane”. Nr 46, s. 4, 12 listopada 1921. 
  3. Antoni Orłowski, Bismark w satyrze [online], polona.pl [dostęp 2020-03-05].
  4. Z lwowskiego bruku. „Nowości Illustrowane”. Nr 40, s. 17, 6 października 1906. 
  5. Cmentarz Stare Powązki: ROMUALD ORŁOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-12-26].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]