Aquilaria cumingiana
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
Aquilaria cumingiana | ||
Nazwa systematyczna | |||
Aquilaria cumingiana (Decne.) Ridl. J. Straits Branch Roy. Asiat. Soc. 35: 80 1901[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Aquilaria cumingiana – gatunek należący do rodziny wawrzynkowatych. Występuje naturalnie na terenie Azji Południowo-Wschodniej.
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Rośnie naturalnie na obszarze Indonezji (Borneo Wschodnie i Moluki) oraz na Filipinach[5].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Krzew lub niewielkie drzewo. Naturalnym habitatem są lasy pierwotne[5].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Drewno tego gatunku zainfekowane przez grzyby (charakterystyczne dla tego rodzaju) osiąga wysoką wartość handlową. Drewno tego gatunku nosi handlową nazwę agar (ang. agarwood). Oprócz A. filaria jest ono otrzymywane jeszcze z 15 innych gatunków rodzaju Aquilaria. Jest ono wykorzystywane w produkcji perfum oraz w medycynie tradycyjnej. Ze względu na kosztowny i pracochłonny proces ekstrakcji jest ono bardzo drogie. Minimum 20 kg niskiej jakości drewna żywicznego potrzebne jest do wytworzenia 12 ml oleju agarowego. Najwyższej jakości olej otrzymywany jest z drzew starszych niż 100 lat. Sprzedaż perfum opartych na tym ekstrakcie rośnie z roku na rok[6].
Ważnym zastosowaniem drewna tego gatunku jest produkcja kadzidła. Agar jest także afrodyzjakiem, zarówno w postaci olejku, jak i kadzidła. Są to na ogół lokalne zastosowania, ale olej jest również sprzedawany w aptekach wietnamskich do użytku wewnętrznego. W medycynie chińskiej wykorzystuje proszku z drewna w leczeniu marskości wątroby oraz innych dolegliwości. Ma zastosowanie również w leczeniu nowotworów płuc i żołądka[6].
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Zaobserwowano, że wycina się wiele zdrowych drzew, żeby zebrać ledwie kilka kilogramów zainfekowanego drewna. Wzrost handlu tym drewnem w ciągu ostatniej dekady doprowadził do nadmiernej eksploatacji w całym zakresie. Według Czerwonej księgi gatunków zagrożonych jest gatunkiem narażonym na wyginięcie (VU – vulnerable)[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-23] (ang.).
- ↑ a b Aquilaria cumingiana (Decne.) Ridl.. The Plant List. [dostęp 2014-01-16]. (ang.).
- ↑ Aquilaria cumingiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Y. Harvey-Brown , Aquilaria cumingiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-01-16] (ang.).
- ↑ a b Agarwood (Oud). Fragrantica. [dostęp 2014-01-17]. (ang.).