Złotoborowik drobny
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
złotoborowik drobny |
| Nazwa systematyczna | |
| Aureoboletus gentilis (Quél.) Pouzar Česká Mykologie 11: 48 (1957) | |
Wallroth_256346.jpg)
Złotoborowik drobny (Aureoboletus gentilis (Quél.) Pouzar) – gatunek grzybów należący do rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aureoboletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1884 r. Lucien Quélet jako odmianę borowika, nadając mu nazwę Boletus sanguineus var. gentilis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1957 r. Zdeněk Pouzar, przenosząc go do rodzaju Aureoboletus[1]. Synonimy naukowe:
- Aureoboletus cramesinus Secr. ex Watling 1965
- Boletus auriporus sensu Kallenbach 2005
- Boletus cramesinus Secr. 1833
- Boletus gentilis (Quél.) Sacc. 1888
- Boletus granulatus var. tenuipes Cooke 1883
- Boletus sanguineus subsp. gentilis (Quél.) Quél.
- Boletus sanguineus var. gentilis Quél. 1884
- Boletus tenuipes (Cooke) Massee 1892
- Ixocomus gentilis (Quél.) Quél. 1888
- Pulveroboletus cramesinus (Secr. ex Watling) M.M. Moser ex Singer 1966
- Pulveroboletus gentilis (Quél.) Singer 1945
- Xerocomus gentilis (Quél.) Singer 1942[2].
W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był przez Alinę Skirgiełło jako podgrzybek złotopory, Władysław Wojewoda w 2003 zaproponował nazwę złotak drobny dla synonimu Pulveroboletus gentilis[3]. Obecna nazwa spójna z nazwą naukową została uregulowana w 2021r. przez Komisję ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica do 7 cm, kształt początkowo półkolisty, później wypukły. Powierzchnia gładka o barwie jasnoróżowej, beżowej lub brązowej i wyraźnie lepka, szczególnie podczas wilgotnej pogody[5].
Jasnożółty, niezmieniające barwy pod wpływem powietrza. Pory jasnożółte, niezmieniające barwy po uciśnięciu[5].
Cylindryczny, wybrzuszony, zwykle zwężający się ku podstawie. Powierzchnia gładka, żółta, blednąca ku podstawie, czasem niemal w całości w kolorze kremowym, często w niektórych miejscach z różowym lub brązowym przebarwieniem[5].
Miąższ białawy lub kremowy, zawsze mniej lub bardziej różowy pod naskórkiem, często wyraźnie winnoczerwony u podstawy trzonu. Nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Bez wyraźnego zapachu i smaku[5].
O rozmiarach 10.5-16 × 4.5–6 μm[5].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Występuje tylko w niektórych krajach Europy[6]. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Niemczech, Danii, Norwegii, Holandii, Szwecji[3].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach liściastych, na ziemi, głównie pod dębami i bukami. Owocniki wytwarza od czerwca do października[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 1/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów [online] [dostęp 2021-02-26].
- ↑ a b c d e Aureoboletus gentilis [online] [dostęp 2015-11-22].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-06-22].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.