Banknoty Bank Leumi le-Israel

Banknoty Bank Leumi le-Israel – to banknoty będące oficjalnym środkiem płatniczym w Państwie Izrael, wyemitowane w 1952 roku przez Bank Leumi le-Israel.

Dotychczas istniejący the Anglo-Palestine Bank był zarejestrowany w Londynie i pozostawał bankiem brytyjskim. Ze względów historycznych Izraelczycy nie chcieli, aby bank mający drukować banknoty dla państwa był instytucją związaną z dotychczasowym mandatariuszem Palestyny. W związku z tym w 1950 roku utworzono w Tel Awiwie Bank Leumi le-Israel. 1 maja 1951 roku nowy bank zaakceptował i przejął wszystkie aktywa i pasywa the Anglo-Palestine Bank^[1]. Nowy bank pełnił wyłącznie funkcje emitenta banknotów, ale nie był bankiem centralnym państwa, którym został dopiero Bank Izraela w 1954 roku^[2]. W związku z tym pojawiła się potrzeba emisji nowego środka płatniczego, zawierającego nazwę nowego banku emisyjnego. Ministerstwo Finansów postanowiło wykorzystać tę sytuację do pobrania obowiązkowej pożyczki narodowej podczas wymiany banknotów. W ten sposób funt Anglo-Palestine Bank odpowiadał funtowi emitowanemu przez Bank Leumi le-Israel. Kurs wymiany wynosił 1:1, ale bank pobierał pożyczkę na rzecz ministerstwa w wysokości 10% od banknotów od 5 funtów wzwyż oraz z kont bankowych od 50 funtów wzwyż^[3]^[4]^[5]. Operacja ta pozwoliła na zebranie 25 milionów funtów do wykorzystania przez budżet na rozwój na lata 1952–1953^[6].

Dotychczasowe banknoty drukowane były w Nowym Jorku przez American Banknote Co. Druk nowych funtów został zlecony londyńskiej Thomas de la Rue and Co. Z wyglądu przypominały te, które wyemitował Anglo-Palestine Bank. Jedyną zamianą była nazwa emitenta. Banknoty były transportowane do kraju samolotami izraelskiej linii El-Al, z których wymontowano na te potrzeby siedzenia, a loty cywilne do Izraela odwołano w celu pozyskania dodatkowych środków transportu. Decyzję o zaakceptowaniu pożyczki w trybie pilnym ogłoszono Izraelczykom 9 czerwca 1952 roku. Plany te były znane tylko pracownikom ministerstwa. W południe rozpoczęto wymianę banknotów^[3].

Nominał	Awers i rewers	Charakterystyka^[7]^[8]
500 prut		Emisja: 9 czerwca 1952 Wycofanie: 7 lutego 1961 Seria: b.d. Numeracja: czerwona Awers: gilosz, numer, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: gilosz, nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: zieleń Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 148 × 72 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Barth Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn)

1 funt		Emisja: 9 czerwca 1952 Wycofanie: 7 lutego 1961 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: gilosz, numer, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: gilosz, nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: zieleń i róż Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 150 × 75 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Barth Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn)

5 funtów		Emisja: 9 czerwca 1952 Wycofanie: 7 lutego 1961 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: gilosz, numer, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: gilosz, nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: czerwień i brąz Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 155 × 80 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Barth Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn)

10 funtów		Emisja: 9 czerwca 1952 Wycofanie: 7 lutego 1961 Seria: b.d. Numeracja: czerwona Awers: gilosz, numer, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: gilosz, nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: szary i róż Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 155 × 80 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Barth Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn)

50 funtów		Emisja: 9 czerwca 1952 Wycofanie: 7 lutego 1961 Seria: b.d. Numeracja: czerwona Awers: gilosz, nominał i nazwa banku w języku hebrajskim Rewers: gilosz, nominał i nazwa banku w językach arabskim i angielskim Kolor: brąz i zieleń Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 160 × 85 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Barth Drukarnia: Thomas de la Rue and Co. (Londyn)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ BankB. Leumi BankB., Company History [online] [dostęp 2021-09-16] .
↑ BankB. Leumi BankB., Company History [online] [dostęp 2021-09-21] .
↑ ^a ^b Israel Coins and MedalsI.C.M. Corporation Israel Coins and MedalsI.C.M., Banknotes Of Bank Leumi Le-Israel Set [online] [dostęp 2021-09-21] .
↑ BankB. Izraela BankB., Bank Leumi Le-Israel Series [online] [dostęp 2021-09-16] .
↑ PinchasP. Bar-Zeev PinchasP., Chapter III, Banknotes, Page 2, Issues Prior to the Establishment of the Bank of Israel, 1948 – 1953, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-15] .
↑ American Jewish Year Book 1953, 1953, s. 435 [dostęp 2021-09-21] .
↑ BankB. Izraela BankB., Bank Leumi Le-Israel Series [online] [dostęp 2021-09-16] .
↑ PinchasP. Bar-Zeev PinchasP., Chapter III, Banknotes, Page 2, Issues Prior to the Establishment of the Bank of Israel, 1948 – 1953, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-15] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

GeorgeG. Cuhaj GeorgeG., Standard Catalog of World Paper Money. General Issues 1368-1960, Iola: Krause Publications, 2014, ISSN 1538-2001 .

[1] BankB. Leumi BankB., Company History [online] [dostęp 2021-09-16] .

[2] BankB. Leumi BankB., Company History [online] [dostęp 2021-09-21] .

[:1-3] Israel Coins and MedalsI.C.M. Corporation Israel Coins and MedalsI.C.M., Banknotes Of Bank Leumi Le-Israel Set [online] [dostęp 2021-09-21] .

[:2-4] BankB. Izraela BankB., Bank Leumi Le-Israel Series [online] [dostęp 2021-09-16] .

[:0-5] PinchasP. Bar-Zeev PinchasP., Chapter III, Banknotes, Page 2, Issues Prior to the Establishment of the Bank of Israel, 1948 – 1953, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-15] .

[6] American Jewish Year Book 1953, 1953, s. 435 [dostęp 2021-09-21] .

[:222-7] BankB. Izraela BankB., Bank Leumi Le-Israel Series [online] [dostęp 2021-09-16] .

[:022-8] PinchasP. Bar-Zeev PinchasP., Chapter III, Banknotes, Page 2, Issues Prior to the Establishment of the Bank of Israel, 1948 – 1953, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-15] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Waluty	Funt palestyński Funt izraelski (również jako lira) Szekel Nowy szekel
Monety obiegowe (od 1985)	1 agora 5 agor 10 agor ½ szekla 1 szekel (wzór 1985, wzór 1994) 2 szekle 5 szekli (wzór 1990, wzór 2009) 10 szekli
Monety kolekcjonerskie	Chanuka Dzień Niepodległości Nobliści Miejsca Ziemi Świętej Obiekty dziedzictwa światowego Pejzaże Izraela Pidjon ha-ben Sceny z Tanachu Złota Jerozolima
Monety kolekcjonerskie poza serią	Starożytne pół szekla (1961, 1962) 10 lat Banku Izraela Chaim Weizman (50 funtów, 100 funtów) Zwycięstwo (10 funtów, 100 funtów) Wypuść mój lud (10 funtów, 100 funtów) Dawid Ben Gurion (25 funtów, 500 funtów) Ze’ew Żabotyński (25 szekli, 500 szekli)
Monety okolicznościowe	okresu funta okresu szekla okresu nowego szekla
Banknoty	emisji Anglo-Palestine Bank (1948–1952) bilety zdawkowe Ministerstwa Finansów emisji Bank Leumi le-Israel emisji Banku Izraela
Instytucje	Ministerstwo Finansów Bank Izraela Drukarnia Rządowa Israel Coins and Medals Corporation
Powiązane osoby	Mirjam Karoli Cwi Narkis Gabi Neumann Gerd Rothschild Bracia Szamirowie Ote Walisz Prezesi Banku Izraela