Baszta więzienna w Raciborzu
 nr rej. 750/64 z 31.03.1964 oraz A/1674/750/97 z 17.12.1997[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Basztowa |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
1574 |
Położenie na mapie Raciborza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu raciborskiego  | |
 50°05′21,4″N 18°13′12,2″E/50,089278 18,220056
| |
Baszta więzienna – renesansowa, powstała prawdopodobnie w 1574 roku[2], zachowała się do dzisiaj. Wizerunek baszty znajduje się w logo Raciborza[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Baszta została wybudowana około 1574 roku[2], po pożarze miasta[4] w ciągu murów miejskich. W XVII wieku w wieży mieli być przetrzymywani mistrzowie masarscy oskarżeni o zawyżanie cen[2]. W latach 1896–1900 została częściowo przebudowana. Remont przeprowadzono w 1958 roku. Ostatnie prace miały miejsce w 1994 roku. Wówczas usunięto tynki z wieży od strony północnej.
7 maja 2007 roku Narodowy Bank Polski wypuścił do obiegu okolicznościową dwuzłotówkę z wizerunkiem raciborskiej baszty, tym samym zaliczył Racibórz do 32 historycznych miast Polski[5]. Wyemitowano 1 000 000 monet zrobionych z tzw. nordic gold[5]. 31 października 2007 roku Rada Miasta Uchwałą Nr XIV/177/2007 ustanowiła logo miasta, którego jednym z elementów jest szkic raciborskiej baszty[3]. W 2008 roku baszta stała się elementem loga obchodów 900-lecia miasta[6].
Inicjatorem ponownego otwarcia baszty dla zwiedzających było raciborskie Stowarzyszenie Drengowie znad Górnej Odry[7].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Wybudowana w stylu renesansowym[2]. Pierwotnie baszta miała prawdopodobnie tylko trzy ściany, a od strony miasta była otwarta. Obecnie posiada cztery ściany. Zbudowana na planie prostokąta, w trzech czwartych wysokości przecięta silnie profilowanym gzymsem[4] ponad którym znajduje się attyka ze strzelnicami kluczowymi[2]. W narożach znajdują się cztery kwadratowe wieżyczki[2]. Przy baszcie zachował się fragment murów obronnych[2].
Budowla oprócz dawania schronienia obrońcom pełniła także rolę więzienia[2]. Według zachowanych wzmianek w „zimnym pokoju” wyścielonym źdźbłem słomy mieli być przetrzymywani w aresztanci[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b c d e f g h i Grzegorz Wawoczny: The Best of Racibórz. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2008, s. 2. ISBN 978-83-89802-54-5.
- ↑ a b Urząd Miasta w Raciborzu. [dostęp 2008-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-15)]. (pol.).
- ↑ a b Grzegorz Wawoczny: Zabytki powiatu raciborskiego. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2007, s. 48. ISBN 978-83-89802-36-1.
- ↑ a b Narodowy Bank Polski. [dostęp 2008-09-26]. (pol.).
- ↑ Raciborski Informator Miejski: Racibórz ma 900 lat. [dostęp 2012-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 października 2012)]. (pol.).
- ↑ Nowiny.pl, Narzędzia tortur i kaźni sprzed wieków w raciborskiej baszcie • Racibórz [online], www.nowiny.pl [dostęp 2016-08-29].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Paweł Newerla: Opowieści o dawnym Raciborzu. Racibórz: Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej, 1996. ISBN 83-903389-004-1.
- Grzegorz Wawoczny: The Best of Racibórz. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2008, s. 2. ISBN 978-83-89802-54-5.
- Vademecum Raciborskie. Racibórz: RAF, 1993. ISBN 83-85578-20-X.
- Grzegorz Wawoczny: Zabytki powiatu raciborskiego. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2007, s. 48. ISBN 978-83-89802-36-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Logo Raciborza. raciborz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-27)].