Batalion „Stefan”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1 sierpnia 1944 |
| Rozformowanie |
3 października 1944 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Stanisław Stefaniak „Stefan” |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa (powstanie warszawskie) | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Batalion „Stefan” – batalion AK z powstania warszawskiego walczący od 5 września do 3 października w Śródmieściu. Dowódcą batalionu był kpt./mjr Stanisław Stefaniak „Stefan”.
Batalion został sformowany 5 września 1944 w ramach Podobwodu Śródmieście Południowe z oddziałów ewakuowanych ze Starego Miasta. W jego skład wchodziły kompanie:
- kompania ppor./por. Michała Panasika „Szczęsny”, sformowana z oddziału kompanii „Miotła” – Batalionu „Czata 49”, który został odcięty od swojego batalionu na Czerniakowie. Po zranieniu „Szczęsnego” od 11 września kompanią dowodził por. Janusz Kokorniak „Janusz Głowacki”.
- kompania ppor. Stefana Kowalskiego „Jaroń”, zastępca ppor. Marian Gorzkowski „Szary”, sformowana z oddziałów Zgrupowania „Leśnik” przede wszystkim z 3 kompanii wolskiej); kompania liczyła dwudziestu kilku żołnierzy. Kwatera kompanii znajdowała się w budynku parafii św. Aleksandra przy ul. Książęcej 21.
- kompania por. Edmunda Osiejewskiego „Osy” (część IV kompanii Batalionu Kiliński ze Starego Miasta). 29 września dołączono do niej pluton KB pchor. Janusza Wiśniewskiego „Sternika”[1] z Batalionu „Sokół”. Według ustaleń Marka Stroka było to 31 żołnierzy z Batalionu „Nałęcz”[2]. Obie wersje mogą być prawdziwe, ponieważ 1 kompania z batalionu „Nałęcz” po przejściu ze Starego Miasta została włączona do Batalionu „Sokół”.
W skład batalionu wchodziła grupa (pluton) Czwartaków AL pod dowództwem por. Edwina Rozłubirskiego „Gustawa”.
Batalion walczył na odcinku północnym (dowódca mjr Narcyz Łopianowski „Sarna”) na linii górnego odcinka ulicy Książęcej i Szpitala św. Łazarza oraz początkowej zabudowy ulicy Nowy Świat. Największe walki toczyły się o rejon szpitala św. Łazarza (kompania por. „Szczęsnego”), który wielokrotnie przechodził z rąk do rąk, stanowiąc strategiczny punkt łączący Śródmieście z Czerniakowem. 13 września oddziały batalionu zostały wyparte z ruin szpitala, a połączenie z Czerniakowem zostało przerwane. 14 września oddziały powstańcze ponownie zaatakowały ruiny, jednak Niemcy wyparli je na nieparzystą stronę ulicy Książęcej. 15 września oddziały batalionu po walce obsadziły kamienice nr 7 i 9 na ulicy Książęcej. Do końca powstania ulica Książęca od nr 7 do jej wylotu na plac Trzech Krzyży pozostała w rękach oddziałów batalionu. Po 20 września 1944 batalion wszedł w skład 72 Pułku Piechoty AK.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Juliusz Kulesza: W murach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Warszawa: Askon, 2003, s. 278.
- ↑ Marek Strok: Bataliony Iwo i Ostoja. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2004, s. 327.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Izabella Maliszewska, Stanisław Maliszewski, Śródmieście Południowe. Warszawskie Termopile 1944, Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939-1945”, 2001, ISBN 83-87545-42-2, OCLC 830308963.
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, Tom I, Warszawa 2005, ISBN 83-11-09261-3.