Beqir Valteri
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Beqir Valteri (ur. 1890 we wsi Vinjoll, okręg Kurbin, zm. 14 kwietnia 1945 w Tiranie[1]) – albański prawnik i polityk.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Bajrama Valteriego. W latach 20. należał do radykalnej organizacji młodzieżowej Bashkimi (Zjednoczenie)[2]. 23 lutego 1924 w budynku parlamentu w Tiranie dokonał zamachu na urzędującego premiera Ahmeda Zogu raniąc go dwukrotnie z pistoletu[3]. Motywem zamachu mogła być zemsta za śmierć jednego z krewnych Valteriego zamordowanego przez ochroniarza Zogu[4]. Uwolniony z więzienia po zamachu stanu w czerwcu 1924, zaangażował się w działalność polityczną. Ahmed Zogu wybaczył mu, a nawet sfinansował studia prawnicze we Włoszech[3][5]. Na emigracji Valteri był związany z antyzogistowską organizacją Bashkimi Kombetar[6].
W czasie włoskiej okupacji Albanii wstąpił do Albańskiej Partii Faszystowskiej i zasiadał w pro-włoskim parlamencie[4]. Po przejęciu władzy przez komunistów aresztowany i sądzony w procesie pokazowym, który odbył się w Tiranie w dniach 1 marca - 13 kwietnia 1945[1]. Skazany przez Sąd Specjalny na karę śmierci za współpracę z okupantem i rozstrzelany dzień po ogłoszeniu wyroku na przedmieściach Tirany, w rejonie Kodra e Priftit[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Gjyqi special, 17 veta u dënuan me vdekje, 13 vdiqën në burgje dhe 1 u ekzekutua në vitin 1951. [online], kujto.al, 2012 (alb.).
- ↑ Tadeusz Czekalski: Albania 1920-1939 państwo, gospodarka, kultura. Kraków: Historia Iagiellonica, 1996, s. 12. ISBN 978-83-906446-0-8.
- ↑ a b “ATENTATI NDAJ AHMET ZOGUT”, DREJTORIA E PËRGJITHSHME E ARKIVAVE SJELL DETAJET. [online], observerkult.com, 2023 (alb.).
- ↑ a b Gjyshërit në hasmëri, Princ Leka dhe Halit Valteri lënë pas të shkuarën, krah për krah dhe të buzëqeshur. [online], abcnews.al, 2022 (alb.).
- ↑ Pjeter Pepa: The Criminal File of Albania's Communist Dictator. Uegen, 1996, s. 39. ISBN 978-99927-54-27-6.
- ↑ Daut Bisllmi. POZITA E SHQIPTARËVE NË FILLLIMIN E LUFTËS SË DYTË BOTËRORE 1939 - 1941. „Gjurmime Albanologjike - Seria e shkencave historike”. 37 (2), s. 104, 2007.