Przejdź do zawartości

Białe zęby

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Białe zęby
White Teeth
Autor

Zadie Smith

Tematyka

obyczajowa

Typ utworu

powieść

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Wielka Brytania

Język

angielski

Data wydania

27 stycznia 2000

Wydawca

Hamish Hamilton

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

15 października 2002

Wydawca

Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”

Przekład

Zbigniew Batko

Białe Zęby (ang. White Teeth) – debiutancka powieść autorstwa brytyjskiej pisarki Zadie Smith wydana w 2000 roku. W Polsce opublikowana w 2002 roku przez wydawnictwo Znak w tłumaczeniu Zbigniewa Batko[1].

Książka została nagrodzona wieloma nagrodami, m.in.: nagrodą James Tait Black Memorial[2], The Guardian First Book Award Whitbread Prize[3], Whitbread Book Awards w kategorii Pierwsza Powieść[4], Commonwealth Writers First Book Prize[5], Betty Trask Award[6].

Magazyn Time zaliczył powieść do 100 najlepszych anglojęzycznych powieści lat 1923-2005[7]. W 2019 roku powieść zajęła 39. miejsce na liście tygodnika The Guardian 100 najlepszych książek XXI w.[8] Zaś stacja BBC Arts w 2019 umieściła książkę na liście 100 powieści, które ukształtowały świat[9].

Jej nakład w Wielkiej Brytanii przekroczył milion egzemplarzy.

W 2002 stacja Channel 4 wyemitowała miniserial telewizyjny, który powstał na podstawie książki. Serial wyreżyserował Julian Jarrold, w adaptacji Simona Burke, w rolach głównych wystąpili Om Puri, Phil Davis i Naomie Harris[10].

Zarys fabuły

[edytuj | edytuj kod]

Akcja książki toczy się w latach 19751999 (z wyjątkiem rozdziału 5, poświęconego wydarzeniom mającym miejsce pod koniec wojny). Bohaterami książki są trzy rodziny: Jonesów (Clara i Archie, Irie), Iqbali (Alsana i Samad, Millat, Magid) i Chalfenów (Marcus i Joyce, Joshua, Benjamin, Jack, Oscar). Alfred Archibald Jones i Samad Miah Iqbal są przyjaciółmi od czasów II wojny światowej. Mieszkają w dzielnicy Willesden w Londynie. Samad jest Bengalczykiem, który przyjechał do pracy w Anglii. Ma on żonę Alsanę Begum o wiele od niego młodszą i dwóch synów-bliźniaków: Millata i Magida. Millat jest słabym uczniem, jest bardzo agresywny i buntowniczy. Fascynują go filmy gangsterskie i sam postanawia zostać bandytą. Magid jest świetnym uczniem, jest dobrze wychowany i spokojny. Archie ma również o wiele lat młodszą żonę Jamajkę Clarę Bowden, z którą ma córkę Irie. Irie chodzi do jednej szkoły z Millatem i Josuhą Chalfenem. Irie zakochana jest w Millacie i dokłada wszelkich starań, aby go zdobyć. Chalfenowie są niesamowicie inteligentną rodziną: Marcus jest genetykiem, jego żona, Joyce, znaną botaniczką, a ich dzieci (4 synów) wykazują wielkie predyspozycje w przedmiotach ścisłych. Proponują dodatkowe zajęcia edukacyjne w ich domu dla Irie i Millata.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Białe Zęby Zadie Smith. Lubimy czytać. [dostęp 2020-05-23]. (pol.).
  2. Winners of the James Tait Black Prize for Fiction. The University of Edinburgh. [dostęp 2020-05-15]. (ang.).
  3. Guardian First Book Award 2000. The Guardian. [dostęp 2020-05-23]. (ang.).
  4. Costa Book Awards Archive. Costa Book Awards. [dostęp 2020-05-23]. (ang.).
  5. Zadie Smith wins Commonwealth regional prize. The Guardian, 2006-02-07. [dostęp 2020-05-23]. (ang.).
  6. Previous winners of the Betty Trask Prize and Awards. The Society of Authors Awards. [dostęp 2020-05-23]. (ang.).
  7. All-TIME 100 Novels. Time. [dostęp 2020-05-15]. (ang.).
  8. The 100 best books of the 21st century. The Guardian, 2019-08-21. [dostęp 2020-05-15]. (ang.).
  9. Explore the list of 100 Novels That Shaped Our World. BBC, 2019-11-05. [dostęp 2020-05-13]. (ang.).
  10. White Teeth TV Mini-Series (2002– ). IMDb. [dostęp 2020-05-23]. (ang.).