Biblioteka Narodowa Republiki Kirgiskiej
 Budynek biblioteki w 2008 roku. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia |
1934 |
Położenie na mapie Kirgistanu  | |
 42°52′53,01″N 74°36′38,96″E/42,881392 74,610822
| |
| Strona internetowa | |
Biblioteka Narodowa Republiki Kirgiskiej – biblioteka narodowa działająca od 1934 roku w Biszkeku w Kirgistanie. Od 2015 roku nosi imię Ałykuła Osmonowa. Wcześniej jej patronami byli Nikołaj Czernyszewski (od 1939 roku) i Włodzimierz Lenin (od 1984 roku).
Historia
[edytuj | edytuj kod]W maju 1934 roku Biuro Komitetu Regionalnego Partii Kirgiskiej i Rada Komisarzy Ludowych Kirgiskiej SRR podjęły decyzję o połączeniu Centralnej Biblioteki Miejskiej z biblioteką Rady Komisarzy Ludowych, aby utworzyć bibliotekę republiki. Otwarto ją dla publiczności w sierpniu 1934 roku. Biblioteka posiadała 16 tysięcy książek. W 1939 roku biblioteka otrzymała nazwę: Biblioteka Państwowa Kirgiskiej SRR im. Nikołaja Czernyszewskiego. W 1940 roku biblioteka liczyła 11 oddziałów, w których było zatrudnionych 47 osób. Podczas II wojny światowej zorganizowano dodatkowo 7 bibliotek w szpitalach i jednostkach wojskowych z których korzystało 3 tysiące czytelników. Po wojnie rozpoczęto prace nad opracowaniem bibliografii w języku kirgiskim. W 1962 roku biblioteka otrzymała nowy budynek, którego projektantem był Vladimir Nusov[1][2]. Zaplanowano w nim kilka czytelni posiadających razem około 800 miejsc[3].
W 1964 roku z okazji trzydziestolecia istnienia biblioteki wydano Naucznaja żyznʹ bibliotiek Kirgizii oraz album Bibliotiekaria Kyrgyzstana. W 1984 roku biblioteka została przeniesiona do nowego budynku z magazynem na 3 miliony woluminów. Powstał on na podstawie projektu S. Nurgazijewa, K. Ibrajewa. Biblioteka zatrudniała wtedy około 300 pracowników. W tym samym roku nadano jej imię W.I. Lenina. W sierpniu 1993 roku dekretem rządu biblioteka została uznana za jeden z najcenniejszych obiektów dziedzictwa narodowego i przekształcona w Bibliotekę Narodową Republiki Kirgiskiej[3].
Na początku XXI wieku biblioteka wprowadziła nowe technologie teleinformatyczne oraz zaczęła wykorzystywać zasoby informacyjne i możliwości Internetu. Powstał katalog elektroniczny w programie IRBIS, który udostępniono na stronie internetowej biblioteki w językach kirgiskim, rosyjskim i angielskim. Biblioteka narodowa została członkiem trzech dużych międzynarodowych organizacji bibliotecznych: IFLA, Zgromadzenia Bibliotek Eurazji (BAE), którego była jednym z założycieli oraz Związku Bibliotek Narodowych Krajów turkojęzycznych. W 2005 roku z inicjatywy biblioteki została uchwalona ustawa O kulturi, a w 2008 roku O bibliotiecznom diele. W 2008 roku z inicjatywy biblioteki Rząd Republiki Kirgiskiej ogłosił 27 maja Dniem Bibliotek. Data ta nawiązuje do daty 27 maja 1902 roku, gdy w Karakol została otwarta pierwsza biblioteka publiczna na terenie Kirgistanu[3].
1 kwietnia 2015 roku biblioteka otrzymała imię Ałykuła Osmonowa[4]. Z tej okazji na terenie biblioteki powstało muzeum poświęcone kirgiskiemu poecie[5].
Zbiory
[edytuj | edytuj kod]W 1939 roku biblioteka zyskała prawo do egzemplarza obowiązkowego publikacji z terenu ZSRR. Zbiory gromadzono również poprzez wymianę z innymi bibliotekami oraz instytucjami naukowymi z terenu Związku Radzieckiego i z innych krajów. Część zbiorów pozyskiwano dzięki darowiznom od różnych organizacji i osób publicznych, pisarzy i naukowców. Na początku wojny zbiory z 16 tysięcy wzrosły do 125 tysięcy woluminów książek, 80 tysięcy czasopism, 500 tytułów gazet[3]. Obecnie (2020) w głównym magazynie jest zgromadzonych 1,3 miliona woluminów[6]. Dodatkowo biblioteka posiada inne kolekcje, w tym rzadkich zbiorów, która liczy 20 000 woluminów. Są wśród nich dzieła w języku rosyjskim, kirgiskim, arabskim i łacińskim[7]. W 2018 roku zostało otwarte Centrum Kultury Kirgisko-Tureckiej im. Czyngiza Ajtmatowa, w którym zgromadzono 3 500 woluminów książek o Kirgistanie[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Государственная библиотека Киргизской ССР имени Н. Г. Чернышевского [online], www.informer.kg [dostęp 2020-10-13].
- ↑ НУСОВ Владимир Ефимович [online], Информационный портал о Кыргызстане, новости Кыргызстана и туризма [dostęp 2020-10-13] (ros.).
- ↑ a b c d История библиотеки [online], Национальная Библиотека Кыргызской Республики имени Алыкула Осмонова [dostęp 2020-10-13] (ros.).
- ↑ Национальной библиотеке КР присвоено имя народного поэта Кыргызстана Алыкула Осмонова » Культура » Gezitter.org - Чтобы понимали... [online], www.gezitter.org [dostęp 2020-10-13].
- ↑ Музей имени Алыкула Осмонова [online], Национальная Библиотека Кыргызской Республики имени Алыкула Осмонова [dostęp 2020-10-13] (ros.).
- ↑ Фонд основного книгохранения [online], Национальная Библиотека Кыргызской Республики имени Алыкула Осмонова [dostęp 2020-10-13] (ros.).
- ↑ Фонд редких и особо ценных изданий [online], Национальная Библиотека Кыргызской Республики имени Алыкула Осмонова [dostęp 2020-10-13] (ros.).
- ↑ Фонд «Кыргыз китеби» [online], Национальная Библиотека Кыргызской Республики имени Алыкула Осмонова [dostęp 2020-10-13] (ros.).