Blok (powieść)
Blok – polska powieść Sławomira Shutego opublikowana w Internecie w 2002 roku (lub w 2003)[1][2]. Pierwsza polska powieść hipertekstowa[3][1]. Blok powstał równolegle (lub też nieco później[2]) z tradycyjnym, papierowym wydaniem zbioru opowiadań Cukier w normie z 2002 roku, na podstawie którego została stworzona.
Zawartość[edytuj | edytuj kod]
Oprócz opowiadań zbioru Cukier w normie autor do tworzenia Bloku wykorzystał fragmenty zbiorów Nowy Wspaniały Smak oraz z noweli Bełkot[1]. Zawartość fabularna edycji hipertekstowej i książkowych oraz kształt językowy poszczególnych opowiadań nie uległy zmianie, jednak niektóre nazwiska oraz imiona są inne. W drugim, papierowym wydaniu tekst wzbogacono o osiem nowych opowiadań. Leksje nie odpowiadają podziałowi na poszczególne opowiadania zawarte w tomie Cukier w normie.
Fabuła[edytuj | edytuj kod]
Fabułę wiąże przestrzeń mieszkalna dziesięciopiętrowego budynku (tytułowego bloku). Rama narracyjna jest niepełna, pojawia się fragmentarycznie. W wersji internetowej, poszczególne fragmenty tworzy scala za pomocą hiperłączy spis 30 lokatorów według nazwisk. W ten sposób ze zbioru odrębnych opowiadań powstała tematycznie jednolita całość. Brak jest charakterystycznych dla tradycyjnych powieści relacji przyczynowo-skutkowych między poszczególnymi wydarzeniami.
Odbiór[edytuj | edytuj kod]
Internauci docenili atrakcje literackiego labiryntu, ale nie szczędzili autorowi głosów krytyki[4]. Utwór nie zachwycił również badaczy hipertekstu[5]. Forma Bloku nawiązuje do luźnej, epizodycznej budowy XVIII-wiecznej powieści (Diabeł kulawy). Również tematyka od dawna inspirowała innych twórców (W domach z betonu nie ma wolnej miłości, Alternatywy 4). Poza formą publikacji w Internecie powieść nie jest literacką nowinką, a i to dotyczy jedynie Polski (afternoon, a story Michaela Joyca – najgłośniejsza powieść hipertekstowa[6] powstała już w 1987 r.)
Kontrowersje chronologiczne[edytuj | edytuj kod]
Blok był promowany jako pierwsza polska powieść hipertekstowa, ale nie był pierwszym literackim hipertekstem w języku polskim. W 1996 roku wydawnictwo Pusty Obłok wydało zapisany na dyskietce, anonimowy utwór pt. Elektropis znaleziony w Krzeszowicach, który został ponownie opublikowany w 2002 roku pt. AE pod nazwiskiem Roberta Szczerbowskiego[7] (w edycji papierowej był wydany w 1991 roku)[1]. Powieść Koniec świata według Emeryka Radosława Nowakowskiego była częściowo opublikowana w Internecie już w 2002 roku, choć jej oficjalna premiera miała miejsce w marcu 2005 roku[8]. Jest z pewnością pierwszą polską powieścią hipertekstową wydaną na CD[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d O czynie, który wyprzedza myśl. [dostęp 2016-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-02)].
- ↑ a b Blok. [dostęp 2016-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-11)].
- ↑ Aleksander Sowa: Autor 2.0. Jak wydać (własną) książkę i na tym zarobić, Gliwice: Złote Myśli 2010, s. 83. ISBN 978-83-7701-144-7
- ↑ BLOK ( [online], www.pino.pl [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-19].
- ↑ Seweryna Wysłouch: Literackość i medialność pierwszej polskiej powieści internetowej "Blok" Sławomira Shutego < Techsty < Magazyn 1 (9), 2014 < Techsty - Literatura i Nowe Med... [online], www.techsty.art.pl [dostęp 2017-11-17] (ang.).
- ↑ Michael Joyce < autorzy < hipertekst < Techsty - Literatura i Nowe Media [online], www.techsty.art.pl [dostęp 2017-11-17].
- ↑ Robert Szczerbowski - Æ < Techsty - Literatura i Nowe Media [online], www.techsty.art.pl [dostęp 2017-11-17].
- ↑ koniec [online], www.liberatorium.com [dostęp 2017-11-17].
- ↑ Powieść hipertekstowa „Koniec świata według Emeryka” - Wiadomości [online], wiadomosci.onet.pl [dostęp 2017-11-17] (pol.).