Bolity

Bolity
	Tolypeutinae
	J.E. Gray, 1865
	; Przedstawiciel podrodziny – bolita południowa (Tolypeutes matacus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Nadrząd	szczerbaki
Rząd	pancernikowce
Rodzina	Chlamyphoridae
Podrodzina	bolity
	Typ nomenklatoryczny
	Tolypeutes Illiger, 1811
Synonimy
	Tolypeutina J.E. Gray, 1865; Tolypeutidae: J.E. Gray, 1869; Xenurinae Gill, 1872; Tolypeutinae: Gill, 1872; Prionodontina J.E. Gray, 1873; Xenuri: Winge, 1923; Cabassoinae Pocock, 1924; Priodontini: Weber, 1928; Tolypeutini: Weber, 1928; Priodontinae: Patterson & Pascual, 1968; Tolypeutinae: Alberdi, Leone & Tonni, 1995;
Rodzaje
	6 rodzajów (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	6 rodzajów (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies

Bolity^[11] (Tolypeutinae) – podrodzina ssaków z rodziny Chlamyphoridae.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Ameryce^[12]^[13].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do podrodziny należą następujące występujące współcześnie rodzaje^[14]^[12]^[11]:

Priodontes F. Cuvier, 1825 – zębolita – jedynym przedstawicielem jest Priodontes maximus (Kerr, 1792) – zębolita olbrzymia
Cabassous McMurtrie, 1831 – kabassu
Tolypeutes Illiger, 1811 – bolita

Opisano również rodzaje wymarłe^[15]:

Kuntinaru Billet, Hautier, Muizon & Valentin, 2011^[16] – jedynym przedstawicielem był Kuntinaru boliviensis Billet, Hautier, Muizon & Valentin, 2011
Pedrolypeutes Carlini, Vizcaíno & Scillato-Yané, 1997 – jedynym przedstawicielem był Pedrolypeutes praecursor Carlini, Vizcaíno & Scillato-Yané, 1997
Vetelia Ameghino, 1891^[17]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Typ nomenklatoryczny: Xenurus Wagler, 1830 (= Cabassous McMurtrie, 1831).
↑ Typ nomenklatoryczny: Priodontes F. Cuvier, 1825.
↑ Typ nomenklatoryczny: Cabassous McMurtrie, 1831.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Tolypeutinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b J.E. Gray. Revision of the genera and species of entomophagous edentata, founded on the examination of the specimens in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1865, s. 361, 1865. (ang.).
↑ J.E. Gray: Catalogue of carnivorous, pachydermatous, and edentate Mammalia in the British museum. London: The Trustees, 1869, s. 361, 385. (ang.).
↑ ^a ^b T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 24, 1872. (ang.).
↑ J.E. Gray: Hand-list of the edentate, thick-skinned and ruminant mammals in the British Museum. London: The Trustees, 1873, s. 20. (ang.).
↑ H. Winge: Pattedyr-Slægter. T. 1: Monotremata, Marsupialia, Insectivora, Chiroptera, Edentata. Kobenhavn: Hagerup, 1924, s. 304. (duń.).
↑ R.I. Pocock. The External Characters of the South American Edentates. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 94 (4), s. 1031, 1924. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1924.tb03325.x. (ang.).
↑ ^a ^b M. Weber: Die Säugetiere: Einführung in die Anatomie und Systematik der recenten und fossilen Mammalia. Jena: Gustav Fischer, 1928, s. 220. (niem.).
↑ B. Patterson & R. Pascual. The fossil mammal fauna of South America. „The Quarterly Review of Biology”. 43 (4), s. 423, 1968. JSTOR: 2819014. (ang.).
↑ M.T. Alberdi, G. Leone & E.P. Tonni (redaktorzy): Evolución biológica y climática de la región Pampeana durante los últimos cinco millones de años. Un ensayo de correlación con el Mediterráneo occidental. Madrid: Museo de Ciencias Naturales, Consejo de Investigaciones, 1995, s. 371, seria: Monografías del Museo Nacional de Ciencias Naturales. ISBN 84-00-07558-7. (hiszp.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 25. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 122–124. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Tolypeutinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-26]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Tolypeutinae Gray, 1865, Hesperomys project (Version 23.8.0), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-08-26] (ang.).
↑ G. Billet, L. Hautier, C. Muizon & X. Valentin. Oldest cingulate skulls provide congruence between morphological and molecular scenarios of armadillo evolution. „Proceedings of the Royal Society of London B”. Biological Sciences. 278 (1719), s. 2792, 2011. DOI: 10.1098/rspb.2010.2443. (ang.).
↑ F. Ameghino. Caracteres diagnósticos de cincuenta especies nuevas de mamíferos fósiles argentinos. „Revista argentina de historia natural”. 1, s. 162, 1891. (hiszp.).

[4] Typ nomenklatoryczny: Xenurus Wagler, 1830 (= Cabassous McMurtrie, 1831).

[6] Typ nomenklatoryczny: Priodontes F. Cuvier, 1825.

[9] Typ nomenklatoryczny: Cabassous McMurtrie, 1831.

[itis-1] Tolypeutinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[gray65-2] J.E. Gray. Revision of the genera and species of entomophagous edentata, founded on the examination of the specimens in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1865, s. 361, 1865. (ang.).

[gray69-3] J.E. Gray: Catalogue of carnivorous, pachydermatous, and edentate Mammalia in the British museum. London: The Trustees, 1869, s. 361, 385. (ang.).

[gill-5] T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 24, 1872. (ang.).

[gray73-7] J.E. Gray: Hand-list of the edentate, thick-skinned and ruminant mammals in the British Museum. London: The Trustees, 1873, s. 20. (ang.).

[win-8] H. Winge: Pattedyr-Slægter. T. 1: Monotremata, Marsupialia, Insectivora, Chiroptera, Edentata. Kobenhavn: Hagerup, 1924, s. 304. (duń.).

[poc-10] R.I. Pocock. The External Characters of the South American Edentates. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 94 (4), s. 1031, 1924. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1924.tb03325.x. (ang.).

[web-11] M. Weber: Die Säugetiere: Einführung in die Anatomie und Systematik der recenten und fossilen Mammalia. Jena: Gustav Fischer, 1928, s. 220. (niem.).

[pat&pas-12] B. Patterson & R. Pascual. The fossil mammal fauna of South America. „The Quarterly Review of Biology”. 43 (4), s. 423, 1968. JSTOR: 2819014. (ang.).

[alb&inni-13] M.T. Alberdi, G. Leone & E.P. Tonni (redaktorzy): Evolución biológica y climática de la región Pampeana durante los últimos cinco millones de años. Un ensayo de correlación con el Mediterráneo occidental. Madrid: Museo de Ciencias Naturales, Consejo de Investigaciones, 1995, s. 371, seria: Monografías del Museo Nacional de Ciencias Naturales. ISBN 84-00-07558-7. (hiszp.).

[Cichocki&inni-14] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 25. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-15] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 122–124. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-16] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Tolypeutinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].

[mdd-17] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-26]. (ang.).

[zij-18] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Tolypeutinae Gray, 1865, Hesperomys project (Version 23.8.0), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-08-26] (ang.).

[bil&inni-19] G. Billet, L. Hautier, C. Muizon & X. Valentin. Oldest cingulate skulls provide congruence between morphological and molecular scenarios of armadillo evolution. „Proceedings of the Royal Society of London B”. Biological Sciences. 278 (1719), s. 2792, 2011. DOI: 10.1098/rspb.2010.2443. (ang.).

[ame-20] F. Ameghino. Caracteres diagnósticos de cincuenta especies nuevas de mamíferos fósiles argentinos. „Revista argentina de historia natural”. 1, s. 162, 1891. (hiszp.).

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[b]

[5]

[6]

[c]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]