Bomolochus

	Bomolochus
	Nordmann, 1832
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	skorupiaki
Gromada	widłonogi
Nadrząd	Podoplea
Rząd	oczlikowce
Podrząd	Ergasilida
Rodzina	Bomolochidae
Podrodzina	Bomolochinae
Rodzaj	Bomolochus
	Typ nomenklatoryczny
	Bomolochus soleae Claus, 1864
Synonimy
	Bomolochoides Vervoort, 1962; Parabomolochus Vervoort, 1962;
	Bomolochoides Vervoort, 1962; Parabomolochus Vervoort, 1962;
	Systematyka w Wikispecies

Bomolochus – rodzaj widłonogów z rzędu oczlikowców i rodziny Bomolochidae. Obejmuje 21 opisanych gatunków.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Ciało u obu płci budowy typowej dla oczlikowców, acz u samca mniejsze niż u samicy. Głowotułów (cefalosoma) jest najszerszy i może mieć podłużną bruzdę. Na przedniej krawędzi ma rostrum silnie odgięte dobrzusznie i ku tyłowi. Następne segmenty tułowia (metasomy) są zaś coraz węższe, czasem nieco ku tyłowi wystające i zasłaniające część segmentu następnego. Furka ma ramiona widełek walcowate lub nieco ku szczytom się zwężające^[1].

Samica[edytuj | edytuj kod]

Czułki pierwszej pary zbudowane są z sześciu członów, z których trzy pierwsze tworzą część nasadową. Ma ona 15 pierzastych szczecinek zmysłowych, szczecinki gładkie, a na spodniej stronie płytki z palcowatymi przedłużeniami. Czułki drugiej pary mają endopodity z podłużnymi szeregami drobnych kolców, czasem poprzerywanymi. Szczęki pierwszej pary mają cztery szczecinki. Szczękonóża mają trójkątne podstawy z dwiema szczecinkami oraz silnie falisty pazurek z zębem dodatkowym i jedną szczecinką przy jego nasadzie^[1].

Tułów ma pięć par odnóży pławnych. Pierwsza para ma silnie spłaszczone endopodit i egzopodit, ten drugi zwykle o pozlewanych członach. Druga para ma silnie spłaszczony endopodit z dwiema szczecinkami na krawędzi wewnętrznej drugiego członu. Trzecia para ma niezmodyfikowany endopodit z jedną szczecinką na krawędzi wewnętrznej drugiego członu. Egzopodity par drugiej, trzeciej i czwartej mają wszystkie kolce krawędziowe zewnętrzne z wiciami. Odnóża piątej pary rozdzielone są wolnym sklerytem międzybiodrowym i mają człony ostatnie szpatułkowate z trzema przydatkami, zwykle z dwoma kolcami szczecinkowatymi i jedną szczecinką^[1].

Odwłok (urosoma) ma somity pierwszy i drugi przekształcone w kompleks genitalny, a te od trzeciego do piątego normalnie rozwinięte^[1].

Samiec[edytuj | edytuj kod]

U samca szczękonóża są duże, o formie szczypców z nabrzmiałą podstawą i długim palcem ruchomym lub pazurem, służące przyczepieniu się do samicy. Pierwsza para odnóży jest słabiej niż u samicy zmodyfikowana. Endopodity par drugiej, trzeciej i czwartej są dwuczłonowe. Ostatni człon odnóży piątej pary jest szpatułkowaty z dwiema szczecinkami na wierzchołku. Odwłok ma zwykle nie tylko somity pierwszy i drugi, ale także trzeci włączone w duży kompleks genitalny^[1].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Widłonogi te są pasożytami ryb. Większość gatunków żyje w skrzelach przyczepiona albo do blaszek skrzelowych albo do nabłonka wewnętrznej strony wieczka skrzelowego. Pozostałe żyją w jamach nosowych gospodarzy^[1].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadzony został w 1832 roku przez fińskiego biologa Alexandra von Nordmanna^[2]^[3]. Bomolochus soleae gatunkiem typowym wyznaczony został w 1963 roku przez Willema Vervoorta^[4].

Do rodzaju tego zalicza się 21 opisanych gatunków^[3]:

Bomolochus bellones Burmeister, 1833
Bomolochus bramus Ho & Lin, 2009
Bomolochus constrictus (Cressey & Collette, 1970)
Bomolochus cuneatus Fraser, 1920
Bomolochus decapteri Yamaguti, 1936
Bomolochus ensiculus (Cressey, in Cressey & Collette, 1970)
Bomolochus globiceps (Vervoort & Ramirez, 1968)
Bomolochus hoi Izawa, 2020
Bomolochus indicus Kaliyamurthy, Singh & Singh, 1988
Bomolochus megaceros Heller, 1865
Bomolochus minus Lin & Ho, 2005
Bomolochus multiceros Pillai & Natarajan, 1977
Bomolochus myctophi Avdeev, 1993
Bomolochus nitidus Wilson C.B., 1911
Bomolochus paucus Cressey & Dojiri, 1984
Bomolochus psettobius (Vervoort, 1962)
Bomolochus selaroides Pillai, 1965
Bomolochus sinensis (Cressey, in Cressey & Collette, 1970)
Bomolochus soleae Claus, 1864
Bomolochus unicirrus Richiardi, 1880
Bomolochus xenomelanirisi Carvalho, 1955

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f W. Vervoort. Caribbean Bomolochidae (Copepoda: Cyclopoida). „Studies on the Fauna of Curaçao and Other Caribbean Islands”. 28 (105), s. 1-125, 1969.
↑ A. von. Nordmann: Mikrographische Beiträge zur Naturgeschichte der wirbellosen Thiere. Zweites Heft. Mit zehn Kupfertafeln. Berlin: G. Reimer, 1832.
↑ ^a ^b Bomolochus von Nordmann, 1832, [w:] T.C.T.C. Walter T.C.T.C., G.G. Boxshall G.G., World of Copepods Database, World Register of Marine Species, 2022 [dostęp 2022-12-22] .
↑ W. Vervoort. Bomolochus Von Nordmann, 1832 (Crustacea, Copepoda: Cyclopoida): Proposed designation of a type-species under the plenary powers. Z.N.(S.) 1518. „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 20 (2), s. 148-149, 1963.

[Vervoort-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f W. Vervoort. Caribbean Bomolochidae (Copepoda: Cyclopoida). „Studies on the Fauna of Curaçao and Other Caribbean Islands”. 28 (105), s. 1-125, 1969.

[Nordmann-2] A. von. Nordmann: Mikrographische Beiträge zur Naturgeschichte der wirbellosen Thiere. Zweites Heft. Mit zehn Kupfertafeln. Berlin: G. Reimer, 1832.

[worms-3] Bomolochus von Nordmann, 1832, [w:] T.C.T.C. Walter T.C.T.C., G.G. Boxshall G.G., World of Copepods Database, World Register of Marine Species, 2022 [dostęp 2022-12-22] .

[Vervoort63-4] W. Vervoort. Bomolochus Von Nordmann, 1832 (Crustacea, Copepoda: Cyclopoida): Proposed designation of a type-species under the plenary powers. Z.N.(S.) 1518. „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 20 (2), s. 148-149, 1963.

[1]

[2]

[3]

[4]