Budynek Szkoły Policji w Pile
53°08′51″N 16°43′51″E/53,147500 16,730833| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
pl. Staszica 7 64-920 Piła |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
4 |
| Powierzchnia użytkowa |
15600 m² |
| Rozpoczęcie budowy |
1926 |
| Ukończenie budowy |
1929 |
Położenie na mapie Piły  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu pilskiego  | |
| 53°08′51″N 16°43′51″E/53,147500 16,730833
| |
Modernistyczny budynek Szkoły Policji w Pile został wybudowany po pierwszej wojnie światowej. Postanowieniem traktatu wersalskiego z 1919 roku Piła pozostała w granicach państwa niemieckiego. 21 lipca 1922 roku została stolicą nowej pruskiej prowincji Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska (Grenzmark Posen-Westpreussen), co spowodowało konieczność wybudowania w mieście siedziby władz prowincjonalnych.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Projekt zakładał wybudowanie okazałego budynku władz rejencji, dyrekcji policji i urzędu kultury. Przestrzeń miasta, nazywana dotychczas Targiem Końskim, miała zostać przebudowana na Plac Gdański[1]. Jako projekt architektoniczno-urbanistyczny budowy nowej dzielnicy, zostało wybrane opracowanie prof. Paula Bonatzaa oraz jego współpracownika architekta F.E. Schollera ze Stuttgartu. Decyzję dotyczącą budowy obiektu dzisiejszej Szkoły Policji podpisano 4 kwietnia 1925. Za zgodą rządu niemieckiego, pilskim władzom przekazano dużą parcelę, rozciągającą się aż do rzeki Gwdy[2].
Projekt architektoniczny budynku przewidywał wybudowanie budynku na planie litery "C", wzorowanego na zamku w Oranienburgu, rezydencji królewskiej zniszczonej w 1846 roku. Prace budowlane rozpoczęto w czerwcu 1926 roku, a w stanie surowym budynek oddano w 1928. Pierwsi użytkownicy budynku wprowadzili się w 1929 roku. Fronton budynku został zwieńczony bogato zdobionymi trzema łukami oraz ozdobiony trójdzielnym łukowatym wejściem, nad którego środkową częścią umieszczono godło Prus Zachodnich. W hali głównej gmachu na ścianie umieszczono napis ze złotych liter: "Das Deutsche Reich ist eine Republik. Die Staatsgewalt geht vom Volke aus.", co oznaczało: Rzesza Niemiecka jest republiką, w której władza państwowa pochodzi od narodu.
Budynek posiada 15 600 m² powierzchni użytkowej, na czterech kondygnacjach. Został wybudowany ze specjalnie wyprodukowanych, cieniowanych i glazurowanych czerwonych cegieł. Czworoboczną budowlę zakończono dwoma bocznymi basztami, co miało przypominać krzyżacki zamek[2].
Od 1929 roku w budynku funkcjonowały władze rejencji, prowincji i wydział kultury oraz liczne organizacje społeczne np. Czerwony Krzyż. Pierwsze piętro zajmowało Wyższe Prezydium oraz oddziały prezydialne i powiatowe. Drugie i trzecie piętro rozdzielono pomiędzy pozostałe działy rejencji. Prawe skrzydło, do którego prowadziło oddzielne wejście wraz z własną klatką schodową, zajęła policja. Mieściły się tu wszystkie wydziały miejscowej policji, od prewencji, przez policję kryminalną i tajną, kończąc na dyrekcji policji i areszcie.
W czterech oknach auli znajdują się nadal, wpisane na listę zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu, witraże o wymiarach 470 cm × 117 cm. Powstały w latach 1929–30 w warsztatach Paul und Weber w Berlinie. Zaprojektował je profesor Heinrich Campendonk z Düsseldorfu. Witraże zostały zbudowane z kilku rodzajów szkła: matowego, warstwowego, rowkowego, przezroczystego, pomalowanego i barwionego. Zostały skomponowane z symetrycznych, ułożonych naprzeciwko siebie prostokątów. W kolorystyce dominują brązy, żółcienie, zgaszone czerwienie, pomarańcze i szarości. Dawniej aulę zdobiły też trzy kryształowe żyrandole, a na frontowej ścianie był namalowany kubistyczny fresk stanowiący alegorię "Matki Ojczyzny", zatytułowany "Symboliczne zwycięstwo Rzeszy".
Po drugiej wojnie światowej w budynku mieściły się różne organizacje. 15 września 1954 roku utworzono tu Szkołę Podoficerską Milicji Obywatelskiej, służb kryminalnych[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Boese,s.31-33
- ↑ a b c Dzieje budynku Szkoły [online], Szkoła Policji w Pile [dostęp 2023-07-24] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karl Boese: Historia miasta Schneidemühl. 2. edycja. Holzner, Würzburg 1965. (1. wydanie. Schneidemühl 1935)
- Magistrat Schneidemühl (Hrsg.): Schneidemühl, die hauptstadt der Provinz Grenzmark Posen-Westpreußen. Z przedmową zastępcy burmistrza Maxa Reichardta. Das Archiv, Berlin 1930.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dzieje budynku szkoły [online], Szkoła Policji w Pile, 24 lutego 2011 (pol.).