Błotniak moczarowy

Błotniak moczarowy
	Circus approximans
	Peale, 1848
	; Błotniak moczarowy podczas lotu
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Accipitrini
Rodzaj	Circus
Gatunek	błotniak moczarowy
Synonimy
	Circus gouldi Bonaparte, 1850; Circus spilothorax Salvadori & D'Albertis, 1876; Circus wolfi J.H. Gurney, 1866; Circus approximans inexpectatus Mathews, 1912; Circus approximans drummondi Iredale & Mathews, 1913;
	Circus gouldi Bonaparte, 1850; Circus spilothorax Salvadori & D'Albertis, 1876; Circus wolfi J.H. Gurney, 1866; Circus approximans inexpectatus Mathews, 1912; Circus approximans drummondi Iredale & Mathews, 1913;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Zasięg bez błotniaka nowogwinejskiego występuje przez cały rok poza sezonem lęgowym
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Błotniak moczarowy^[4] (Circus approximans) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Występuje głównie w Australazji. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) i Clements Checklist of Birds of the World nie wyróżniają podgatunków^[5]^[6]. Na stosowanej przez IUCN liście ptaków świata opracowywanej we współpracy BirdLife International z autorami Handbook of the Birds of the World wyróżniany jest podgatunek gouldi^[7]. Z kolei na Kompletnej liście ptaków świata, zgodnie z propozycją Oatley et al. (2015) przedstawioną w oparciu o badania filogenetyczne^[8], za podgatunek błotniaka moczarowego uznawany jest błotniak nowogwinejski C. (a.) spilothorax Salvadori & D'Albertis, 1876^[4]; takson ten dawniej bywał zwykle traktowany jako podgatunek błotniaka wschodniego (C. spilonotus)^[4]^[5]^[8]^[9], ale przez współczesnych autorów jest często uznawany za osobny gatunek^[5]^[6]^[7].

Charakterystyka^[10]

Wymiary

długość ciała z dziobem i ogonem: ok. 50–61 cm
rozpiętość skrzydeł: 121–142 cm

Masa ciała

samce 0,4–0,7 kg
samice 0,6–1,08 kg

Upierzenie

Samice ciemniejsze i bardziej brązowe od samców, ich brzuch ma bardziej rude zabarwienie. Młode o ciemnobrązowym upierzeniu z jasnym zabarwieniem kupra i spodu ciała.

Zasięg występowania

Błotniak moczarowy zamieszkuje obszar Australazji – od Australii i Nowej Gwinei po Nową Zelandię, Fidżi i Tonga^[3]^[11]. Został także introdukowany na wyspy Wyspy Towarzystwa wchodzące w skład Polinezji Francuskiej (środkowy Pacyfik)^[3]^[9].

Biotop

Gatunek zamieszkuje łąki, uprawy oraz pastwiska, znajdujące się na terenach podmokłych, przybrzeżnych oraz estuariach^[10].

Pożywienie

Błotniak moczarowy żywi się ssakami, ptakami oraz ich jajami, gadami, płazami, rybami, owadami oraz padliną. Podczas polowania szybuje nisko i powoli. Swoje ofiary chwyta nurkując bądź opadając na ziemię lub powierzchnię wody. Zadręcza wodne ptaki lub je topi. Zdarza się, że okrada również innych drapieżców^[10].

Okres lęgowy

Toki

Okres lęgowy trwa od września do grudnia. Obserwuje się rzadkie przypadki poligamii^[12].

Gniazdo

Swoje gniazdo buduje na ziemi w wysokich trzcinach, trawach bądź gęstej okrywie roślinnej^[10].

Jaja

Najczęściej składa 3–4 jaja. Liczba złożonych jaj może wahać się od 2 do 7^[10].

Wysiadywanie i pisklęta

Jaja wysiadywane są przez okres 31–34 dni wyłącznie przez samice. Samiec w tym czasie zdobywa pożywienie dla młodych. Obserwuje się niekiedy przypadki, gdy samiec zaopatruje kilka gniazd naraz^[12]. Pisklęta opierzają się po 43–46 dniach od wylęgu. Są zależne od rodziców jeszcze przez 4 do 6 tygodni^[10].

Status i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje błotniaka moczarowego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny^[3]. IUCN uznaje błotniaka nowogwinejskiego za odrębny gatunek i także zalicza go do kategorii najmniejszej troski^[11].

Przypisy

↑ Circus approximans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d D. Lepage: Swamp Harrier Circus approximans. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-05-12]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Circus approximans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2023-04-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-12].
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-12]. (ang.).
↑ ^a ^b Clements i inni, The eBird/Clements Checklist of Birds of the World: v2022 [online], 2022 [dostęp 2023-05-12] .
↑ ^a ^b HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 7 [online], grudzień 2022 [dostęp 2023-05-12] .
↑ ^a ^b Graeme Oatley, Robert E. Simmons, Jérôme Fuchs. A molecular phylogeny of the harriers (Circus, Accipitridae) indicate the role of long distance dispersal and migration in diversification. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 85, s. 150–160, 2015. DOI: 10.1016/j.ympev.2015.01.013. (ang.).
↑ ^a ^b J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 137–138. ISBN 84-87334-15-6. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f BernhardB. Grzimek BernhardB., NeilN. Schlager NeilN., Grzimek's Animal Life Encyclopedia: Birds I-IV, Gale, 2003, ISBN 978-0-7876-5786-4 [dostęp 2017-05-01] (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Circus spilothorax, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2022-2 [dostęp 2023-05-12] (ang.).
↑ ^a ^b Robert E.R.E. Simmons Robert E.R.E., Harriers of the World: Their Behaviour and Ecology, Oxford University Press, 2000, ISBN 978-0-19-854964-2 [dostęp 2017-05-01] (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Zdjęcia i krótkie filmy – błotniak nowogwinejski C. (a.) spilothorax. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Circus approximans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[avibase-2] D. Lepage: Swamp Harrier Circus approximans. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-05-12]. (ang.).

[iucn-3] Circus approximans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2023-04-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-12].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-12]. (ang.).

[clements-6] Clements i inni, The eBird/Clements Checklist of Birds of the World: v2022 [online], 2022 [dostęp 2023-05-12] .

[hbwcheck7-7] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 7 [online], grudzień 2022 [dostęp 2023-05-12] .

[oatley-8] Graeme Oatley, Robert E. Simmons, Jérôme Fuchs. A molecular phylogeny of the harriers (Circus, Accipitridae) indicate the role of long distance dispersal and migration in diversification. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 85, s. 150–160, 2015. DOI: 10.1016/j.ympev.2015.01.013. (ang.).

[HBW-9] J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 137–138. ISBN 84-87334-15-6. (ang.).

[:1-10] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f BernhardB. Grzimek BernhardB., NeilN. Schlager NeilN., Grzimek's Animal Life Encyclopedia: Birds I-IV, Gale, 2003, ISBN 978-0-7876-5786-4 [dostęp 2017-05-01] (ang.).

[iucn2-11] BirdLife International, Circus spilothorax, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2022-2 [dostęp 2023-05-12] (ang.).

[:0-12] Robert E.R.E. Simmons Robert E.R.E., Harriers of the World: Their Behaviour and Ecology, Oxford University Press, 2000, ISBN 978-0-19-854964-2 [dostęp 2017-05-01] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]