Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Hodyszewie
Polichromie kościoła w tle dawna cerkiew | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Wyznanie | |
Rodzaj | |
Wezwanie |
Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny |
Historia | |
Data budowy |
1875 |
Data poświęcenia |
8 maja 1881 |
Data zburzenia |
1949 |
Położenie na mapie gminy Nowe Piekuty | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego | |
52°50′08″N 22°47′07″E/52,835556 22,785278 |
Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Hodyszewie – nieistniejąca już murowana cerkiew z 1875, rozebrana w 1949 r., pozyskane cegły posłużyły do budowy plebanii, (1952-1956) i domu pielgrzyma (1950)[1].
Cerkiew prawosławna, a następnie greckokatolicka w Hodyszewie istniała już w XVI w.[2]. Od 1630 znajdowała się w niej cudowna ikona Matki Boskiej, według legendy odnaleziona na drzewie w pobliżu wsi Kiewłaki, gdzie później wytrysnęło cudowne źródełko o nazwie Krynica. Kolejna cerkiew w miejscowości powstała w 1775. Była wzniesiona na planie sześciokąta, a przy jej budowie wykorzystano wsparcie finansowe licznie przybywających do Hodyszewa prawosławnych i greckokatolickich pielgrzymów. Na ikonie i ołtarzu znajdowało się kilkaset pozostawionych wotów. W 1805 władze pruskie planowały zamknąć cerkiew, jednak na prośbę jej proboszcza odstąpiły od tego zamiaru. W 1843 cerkiew została rozbudowana, w jej wnętrzu znalazły się elementy zapożyczone z liturgiki łacińskiej - w tym organy. Usunięto je w 1875, kiedy obiekt przeszedł ponownie w ręce prawosławnych. W 1867 cerkiew otrzymała dar od cara Aleksandra II w postaci kompletu szat i naczyń liturgicznych oraz ewangeliarza. W 1878 rozpoczęto budowę kolejnej, jeszcze okazalszej cerkwi, którą poświęcono 8 maja 1881. Starą cerkiew w 1884 r. rozebrano, a z jej elementów zbudowano nowy kościół, który przed II wojną światową przeniesiono do źródełka w miejsce dawnej kaplicy (do tzw. Krynicy). W nowej świątyni, obok tradycyjnie czczonej ikony Matki Boskiej, znalazły się również ikony Jezusa Chrystusa Tronującego, Mikołaja Cudotwórcy i Najświętszej Maryi Panny. W dzwonnicy znajdowało się 5 dzwonów różnej wielkości.
W czasie I wojny światowej większość prawosławnych wyjechała z Hodyszewa, zabierając ze sobą ikonę (wróciła do Polski w 1926, do Hodyszewa 24 maja 1928). Cerkiew została zamieniona na kościół rzymskokatolicki, rozebrano plebanię i zamknięto cmentarz prawosławny (zachowało się jedynie kilka nagrobków pomiędzy grobami katolickimi). W latach 1932–1949[3] wzniesiono nowy kościół, w którym do dnia dzisiejszego znajduje się kopia ikony, zwanej dziś Matką Boską Hodyszewską, natomiast starą cerkiew rozebrano w 1949. Zachowała się do naszych czasów stara, drewniana kaplica znajdująca się przy źródełku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zbigniew Romaniuk, Słownik historyczny miejscowości i postaci z terenu gminy Nowe Piekuty. Nowe Piekuty 2014 r. s. 27-58. ksiaza_druk.pdf
- ↑ z historii sanktuarium umieszczonej w kruchcie dzisiejszej świątyni wynika, że kościół i cudowny obraz wzmiankowano po raz pierwszy w 1727
- ↑ poświęcenie świątyni miało miejsce 22 maja 1949
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna , Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi, Białystok: Orthdruk, 2002, ISBN 83-85368-94-9, OCLC 69513713 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Historia sanktuarium. vayjex.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-07)].
- Sanktuarium Matki Bożej Królowej Podlasia – Królowej Pojednania. osrodek-ojczyzna.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-21)].