Ciołek (owady)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ciołek
Dorcus
Macleay, 1819
Ilustracja
Ciołek matowy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

żukokształtne

Nadrodzina

żuki

Rodzina

jelonkowate

Podrodzina

Lucaninae

Plemię

Lucanini

Rodzaj

Dorcus

Dorcus titanus, samiec
Dorcus arfakianus, samiec
Dorcus bucephalus, samica
Dorcus ternatensis, samiec

Ciołek[1] (Dorcus) – rodzaj chrząszczy z rodziny jelonkowatych i podrodziny Lucaninae.

Chrząszcze średnich i dużych rozmiarów[1], o długości ciała powyżej 15 mm. Pokrój ciała jest wydłużony i nieco spłaszczony[2]. Ubarwienie najczęściej jest matowo czarne. Zewnętrzna strona oka jest u nich do około połowy średnicy oka wykrojona przez wypustkę policzka (canthus)[1]. Czułki są silnie kolankowato zagięte, zaopatrzone w bruzdy wierzchołkowe na trzonkach[2]. Rozmiar żuwaczek jest średni jak na przedstawicieli rodziny[1]. Przedplecze ma prawie równoległe brzegi boczne. Wyrostek przedpiersia szeroko odseparowuje biodra przednich odnóży. Pokrywy mają rzędy i punkty[2]. Odnóża przedniej pary mają golenie o stronach grzbietowych zaopatrzonych w podłużne bruzdy. Stopy nie mają na spodach członów podłużnych rowków środkowych[1].

Przedstawiciele rodzaju zamieszkują głównie orientalną i palearktyczną Azję[1]. W Europie występują 3 gatunki[3], z czego w Polsce tylko ciołek matowy[1]. W krainie nearktycznej występują 3 gatunki: 1 w północnym Meksyku i 2 w Stanach Zjednoczonych, z których 1 także w Kanadzie[2].

Rodzaj ten wprowadzony został w 1819 roku przez Williama Sharpa Macleaya[3]. Należą do niego następujące gatunki[4]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 26-27 Jelonkowate – Lucanidae, Modzelatkowate – Trogidae. Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1983, s. 3-17.
  2. a b c d Brett C. Ratcliffe: Lucanidae Latreille, 1804. W: American Beetles, Volume II: Polyphaga: Scarabaeoidea through Curculionoidea. Ross H. Arnett Jr., Michael C. Thomas, Paul E. Skelley, J. Howard Frank (red.). CRC Press, Taylor & Francis Group, 2002, s. 6–8.
  3. a b Dorcus. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-01-20].
  4. P. Schoolmeester, Dorcus, Roskov Y. i inni red., [w:] Scarabs: World Scarabaeidae Database (version 2018-11-01) w: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, Species 2000: Naturalis, Leiden, Holandia 2019 [dostęp 2019-01-21].