Czarne Oko

Czarne Oko (też: Izdebczyski Stawek) – niegdyś okresowy, obecnie praktycznie stały naturalny zbiornik wodny w masywie Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim. Jeden z dwóch stawków położonych na wierzchowinie grzbietowej Babiej Góry.

Położenie

Stawek leży na wysokości 1412 m n.p.m., ok. 150 m na południowy wschód od siodła przełęczy Brona, na dnie najdłuższego rowu rozpadlinowego w masywie babiogórskim, zwanego Izdebczyskami, przy jego dolnym końcu. Tuż powyżej biegnie czerwono znakowany szlak turystyczny z Brony na Diablak.

Pochodzenie

Jeszcze w latach 20. XX w. późną wiosną, po stopieniu wielkich mas długo zalegającego śniegu, tworzyła się w tym miejscu rozległa kałuża o trawiastym dnie, zanikająca po kilku tygodniach. Po stopniowym uszczelnieniu dna, począwszy od lat 40. zaczął się tworzyć okresowy stawek, który z końcem stulecia wysychał już tylko w wyjątkowo suche lata.

Hydrografia

Powierzchnia stawku wynosi średnio od 20 do 30 m², głębokość maksymalnie 20-30 cm. Dno jest muliste, pokryte gnijącymi szczątkami roślinnymi, barwy czarnej – stąd nazwa stawku. Zamarza od października do maja.

Fauna

Fauna stawku – ze względu na jego niewielkie rozmiary i długie zalodzenie – jest uboga. Występują w nim jednak dwa interesujące gatunki widłonogów z rodziny Calanidae: Mixodiaptomus tatricus (Wierz.) i Acanthodiaptomus denticornis (Wierz.), odkryte tu przez Krzysztofa Smagowicza na początku lat 60. XX w. Pierwszy z nich jest endemitem karpackim, występującym w masywie babiogórskim również w stawkach Mokrym, Markowym i Orawskim Dużym. Drugi to gatunek borealno-górski, żyjący również w Mokrym Stawku.

Bibliografia

• Babia Góra. Mapa turystyczna 1 : 25 000, wyd. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1993;
• Midowicz Władysław (red.): Mała Encyklopedia Babiogórska, wyd. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1992, s. 52-53, ISBN 83-85557-04-0;
• Szafer Władysław (red.): Babiogórski Park Narodowy, Polska Akademia Nauk – Zakład Ochrony Przyrody, wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Kraków 1963;
• Zabierowski Kazimierz (red.): Park narodowy na Babiej Górze. Człowiek i przyroda, wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1983, ISBN 83-01-04137-4;