Czasownik modalny
Czasownik modalny – czasownik opisujący stosunek mówiącego do treści wypowiedzi lub do danej czynności, wykonywanej lub zaplanowanej[1]. Ten typ czasownika wyraża konieczność, możliwość lub chęć realizacji czynności/stanu; postawę mówiącego wobec realizacji czynności; pewność mówiącego co do prawdziwości zdania. Czasem wyróżnia się trzy funkcje czasowników modalnych (deontyczną, dynamiczną i epistemiczną)[2].
Czasowniki modalne łączą się z czasownikiem w bezokoliczniku[1][2].
W języku polskim tworzy on w obecności bezokolicznika orzeczenie modalne. Orzeczenia modalne tworzyć mogą trzy typy wyrazów[1]:
- czasowniki typu chcieć, musieć, pragnąć, potrafić;
- czasowniki nieosobowe używane w dwóch formach koniugacyjnych: 3. os. lp czasu teraźniejszego oraz 3. os. lp czasu przyszłego, jak: godzi się, należy, wypada;
- leksemy nieodmienne określane niekiedy czasownikami niefleksyjnymi, których używa się w funkcji czasowników, jak: można, trzeba czy nie sposób.
W języku angielskim czasowniki modalne mają charakter czasowników ułomnych; nie tworzą imiesłowów, ani nie występują w postaci bezokoliczników[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Paweł Pomianek: Czasownik modalny. Orzeczenie modalne. Językowe Dylematy, 2017-05-22. [dostęp 2019-07-22].
- ↑ a b Petr Karlík, Radek Šimík, Modální sloveso, [w:] Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.).
- ↑ David Crystal, A Dictionary of Linguistics and Phonetics, wyd. 6, Malden: Blackwell Publishing, 2008, s. 132, DOI: 10.1002/9781444302776, ISBN 978-1-4051-5296-9, ISBN 978-1-4443-0277-6, OCLC 873604136 (ang.).