Czatkobatrach
| ||
| Czatkobatrachus polonicus | ||
| Borsuk-Białynicka & Evans, 1998 | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | płazy | |
| Nadrząd | skaczące | |
| Rząd | płazy bezogonowe | |
| Rodzaj | czatkobatrach | |
| Gatunek | Czatkobatrachus polonicus | |
Czatkobatrach (Czatkobatrachus polonicus) – najstarszy opisany płaz bezogonowy półkuli północnej. Nazwa pochodzi od Czatkowic (obecnie osiedle w Krzeszowicach) pod Krakowem, gdzie w kamieniołomach znaleziono skamieniałości fragmentów szkieletu pozaczaszkowego tego płaza.
Elementy kostne opisane jako Czatkobatrachus polonicus pochodzą z brekcji kostnej wypełniającej struktury krasowe powstałe w karbońskich wapieniach w kamieniołomie w Czatkowicach. Brekcję odkrył i wydobył pod koniec lat 70. zespół naukowców z Instytutu Geologicznego UJ[1], po czym materiał przekazano do Muzeum Ziemi PAN i Instytutu Paleobiologii PAN do dalszych badań.
Wiek zespołu fauny do którego należy Czatkobatrachus określony został na wczesny trias (około 238 milionów lat temu[2]). W materiale kopalnym, uzyskanym metodami chemicznej i mechanicznej preparacji, znaleziono około 40 okazów, w tym niekompletne kości biodrowe, ramienne, łokciowe i liczne kręgi, w tym kręgi ogonowe i dźwigacz. Holotyp czatkobatracha obejmuje opisany w pracy z 1998 roku fragment kości biodrowej, w której wykazano obecność cech przejściowych paleozoicznych płazów temnospondylnych i płazów bezogonowych. Czatkobatrach jest jedynym ogniwem pośrednim między nieco starszym triadobatrachem, a jurajskimi taksonami takimi jak Veraella czy Notobatrachus. Jego obecność w wczesnym trasie Polski sugeruje ogólnoświatowe rozprzestrzenienie przodków żab na ich tak wczesnym etapie ewolucji.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Paszkowski M., Wieczorek, J. Fossil karst with Mesosoic bone breccia in Czatkowice (Cracow Upland, Poland). „Kras i speleologia”. 3, s. 32-38, 1982.
- ↑ M. Borsuk-Białynicka, E. Cook, S.E. Evans, T Maryańska. A microvertebrate assemblage from the Early Triassic of Poland. „Acta Palaeontologica Polonica”. 44, s. 167-188, 1999 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- M. Borsuk-Białynicka, S.E Evans. The scapulocoracoid of an Early Triassic stem-frog from Poland. „Acta Palaeontologica Polonica”. 47. 1, s. 79-96, 2002.
- M. Borsuk-Białynicka, S.E Evans. A stem-group frog from the Early Triassic of Poland. „Acta Palaeontologica Polonica”. 43. 4, s. 573-580, 1998.