Czechrzyca
 Czechrzyca grzebieniowa | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
czechrzyca | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Scandix L. Sp. Pl. 256. 1753 | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Synonimy | |||
| |||
Czechrzyca[5], trybulka[6] (Scandix L.) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych (Apiaceae). Obejmuje 12 gatunków[4]. Rośliny te występują w Makaronezji, południowej i środkowej Europie, południowo-zachodniej i środkowej Azji oraz w północnej Afryce[4]. Do flory Polski należy jeden gatunek – czechrzyca grzebieniowa S. pecten-veneris[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny jednoroczne[6][7]. Łodyga prosto wzniesiona, smukła, w górze rozgałęziona[7], owłosiona[6][7] lub naga[6].
- Liście
- Ogonkowe[7], 2- lub 3-krotnie pierzaste[7], końcowe odcinki liści wąskie[6][7].
- Kwiaty
- Zebrane w baldachy złożone o nielicznych szypułkach. Pokryw brak lub są one nieliczne, podczas gdy pokrywki składają się z wielu listków[6], czasem porozcinanych[7]. Kielich drobny, z niewidocznymi ząbkami działek[6][7]. Płatki korony białe, odwrotnie jajowate, wycięte na szczycie. Brzeżne kwiaty bywają powiększone i silniej wycięte[6].
- Owoce
- Rozłupnia rozpadająca się na dwie równowąskie, silnie wydłużone, niemal walcowate rozłupki, zakończone długim dzióbkiem. Owocki na przekroju okrągławe, z 5 żebrami[6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Scandicinae, plemienia Scandiceae, podrodziny Apioideae w obrębie rodziny selerowatych (Apiaceae)[8].
- Wykaz gatunków[4]
- Scandix aucheri Boiss.
- Scandix australis L.
- Scandix balansae Reut. ex Boiss.
- Scandix blepharicarpa O.Cohen
- Scandix damascena Bornm.
- Scandix iberica M.Bieb.
- Scandix palaestina (Boiss.) Boiss.
- Scandix pecten-veneris L. – czechrzyca grzebieniowa
- Scandix persica Marloth
- Scandix stellata Banks & Sol.
- Scandix turgida (Boiss. & Balansa) Boiss.
- Scandix verna O.Cohen
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-05].
- ↑ a b c d Scandix L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-01-26].
- ↑ a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 162, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ a b c d e f g h i Marian Koczwara, Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Część VII, [w:] Władysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom IX, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960, s. 34.
- ↑ a b c d e f g h She Menglan, Mark F. Watson, Scandix Linnaeus, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-26].
- ↑ Genus Scandix L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-01-26].
Identyfikatory zewnętrzne: