Czołn łebski
Czołn łebski – typ łodzi używanej dawniej na wodach śródlądowych Wybrzeża Słowińskiego.
Łódź budowana była z desek, ale starano się jeszcze zachować kształt dłubanki. Kłopoty w obróbce desek na część dziobową i rufową spowodowały, że krótkie deski w tych miejscach ustawiano pionowo. Jest to cecha charakterystyczna dla takich łodzi, nie są znane inne łodzie o podobnej konstrukcji[1].
Najstarsze łodzie miały jeden pas poszycia, później dodano drugi pas, łączony na zakładkę, podwyższając tym samym burty. Po dodaniu górnego pasa wprowadzono usztywnienie konstrukcji za pomocą krótkich wręgów, łączących górny i dolny pas poszycia. Później wprowadzono wręgi usztywniające dno i boki łodzi[1].
Łódź napędzano za pomocą wioseł lub żagla rozprzowego. Wewnątrz łodzi znajdował się sadz ograniczony grodziami, służący do przechowywania żywych złowionych ryb. Przez sadz przechodził miecz, poprawiający stateczność łodzi[1].
Czołn z helskiego muzeum[edytuj | edytuj kod]
W Muzeum Rybołówstwa w Helu znajduje się czołn łebski zbudowany około 1905, prawdopodobnie przez Henryka Klika[1].
W 2014 przeprowadzono laserowe skanowanie łodzi i na podstawie skanów wykonano modele cyfrowe, które pozwoliły na określenie dokładnych rozmiarów, objętości i kształtów, po czym wykonano obliczenia statecznościowe[2].
Dane łodzi z helskiego muzeum[edytuj | edytuj kod]
- Długość całkowita – 7,18 m
- Długość na linii wodnej – 6,12 m
- Szerokość maksymalna – 1,38 m
- Zanurzenie – 0,42 m
- Wysokość kadłuba – 0,49 m
Łódź wykonana jest z drewna dębowego. Pusta waży około 420 kg. Maszt, żagiel i takielunek ważą około 50 kg[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Łódź tzw. „Czołn łebski”. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, 2014-12-19. [dostęp 2017-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-20)].
- ↑ a b Gzowski M., Kulesza M., Hazuka W., Młynarczyk J., Karczewski J., Puszko J., Kłos. M: Cyfrowa inwentaryzacja łodzi rybackiej tzw. „Czołn łebski” ze zbiorów Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, 2014. [dostęp 2017-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-20)].