Damarzyk mocny

Damarzyk mocny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	klad różowych
Rząd	ślazowce
Rodzina	dwuskrzydlcowate
Rodzaj	damarzyk
Gatunek	damarzyk mocny
	Nazwa systematyczna
	{{{nazwa łacińska}}} C. F. Gaertn.; Suppl. carp. 48, t. 186, fig. 1. 1805
	[[wikispecies:{{{wikispecies}}}\|Systematyka w Wikispecies]]
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 16 mar 2013, była oparta na tej wersji.

Damarzyk mocny, sal (Shorea robusta, sanskryt: śala, hindi: sal) – wysokie drzewo z rodziny dwuskrzydlcowatych (Dipterocarpaceae) występujące głównie na południowych zboczach Himalajów. Na obszarze występowania często dominuje w lasach. Osiąga wysokość do 35 m. Na suchych obszarach zrzuca liście w okresie od lutego do kwietnia, w regionach bardziej wilgotnych drzewo wiecznie zielone. Drobne białawe kwiaty, okres kwitnienia: kwiecień-maj^[2].

Zastosowanie

Drewno jest cenionym budulcem^[3].
Żywica wykorzystywana jest w ajurwedzie^[4]. Używana jest również jako kadzidło podczas obrzędów hinduistycznych.
Z nasion produkuje się olej napędowy^[5].

Znaczenie w kulturze

Śala w sztuce indyjskiej

Częstym motywem w starożytnej rzeźbie indyjskiej jest tzw. śalabhandźika – nimfa jakszi dotykająca dłonią kwitnącej gałęzi drzewa śala, zaś stopą jego korzeni^[6]^[7].

Znaczenie w buddyzmie

W tradycji buddyjskiej pod drzewem sal miał narodzić się Budda, w tekstach starożytnych drzewo Shorea robusta często bywa mylone z Saraca indica (aśoką ).

Znaczenie w hinduizmie
W hinduizmie drzewo związane z kultem Wisznu^[8].
Dla bengalskiego ludu Santalów drzewo Sal ( Shorea robusta, Sari Sarjom) stanowi obiekt kultu. Umieszczane jest w centrum ich świętych gajów^[9] .

Bibliografia

Craven, Roy C.: A Concise History of Indian Art, New York 1976 ISBN 0-275-85620-8

Linki zewnętrzne

Haryana Online: Sal

↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-02-19]. (ang.).
↑ Shorea robusta – Sal
↑ Sal – Shorea robusta – Flora – Tree – Timber – Haryana Online – North India
↑ Sala, Asvakarna
↑ Managing degraded Sal (Shorea robusta Gaertn. f.) forests in the Terai of Nepal | forestrynepal
↑ Buddhistische Bilderwelt: Hans Wolfgang Schumann, Ein ikonographisches Handbuch des Mahayana- und Tantrayana-Buddhismus. Eugen Diederichs Verlag. Cologne. ISBN 3-424-00897-4, ISBN 978-3-424-00897-5
↑ Eckard Schleberger, Die indische Götterwelt. Gestalt, Ausdruck und Sinnbild Eugen Diederich Verlag. Cologne. ISBN 3-424-00898-2, ISBN 978-3-424-00898-2
↑ Sacred trees
↑ Myśl ekologiczna w hinduizmie. Człowiek jako część stworzenia. W: Monika Tworuschka, Udo Tworuschka: Religie świata. Michał Dobrzański (tł.), Grzegorz Polak (uzup.). Wyd. 1. T. V: Hinduizm. Warszawa: Agora SA, 2009, s. 103, seria: Biblioteka Gazety Wyborczej. ISBN 978-83-7552-558-8.

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.

BŁĄD PRZYPISÓW

[apweb-1] Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-02-19]. (ang.).

[2] Shorea robusta – Sal

[3] Sal – Shorea robusta – Flora – Tree – Timber – Haryana Online – North India

[4] Sala, Asvakarna

[5] Managing degraded Sal (Shorea robusta Gaertn. f.) forests in the Terai of Nepal | forestrynepal

[6] Buddhistische Bilderwelt: Hans Wolfgang Schumann, Ein ikonographisches Handbuch des Mahayana- und Tantrayana-Buddhismus. Eugen Diederichs Verlag. Cologne. ISBN 3-424-00897-4, ISBN 978-3-424-00897-5

[7] Eckard Schleberger, Die indische Götterwelt. Gestalt, Ausdruck und Sinnbild Eugen Diederich Verlag. Cologne. ISBN 3-424-00898-2, ISBN 978-3-424-00898-2

[8] Sacred trees

[9] Myśl ekologiczna w hinduizmie. Człowiek jako część stworzenia. W: Monika Tworuschka, Udo Tworuschka: Religie świata. Michał Dobrzański (tł.), Grzegorz Polak (uzup.). Wyd. 1. T. V: Hinduizm. Warszawa: Agora SA, 2009, s. 103, seria: Biblioteka Gazety Wyborczej. ISBN 978-83-7552-558-8.

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]