Dolina Miętusia
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Dolina_Mi%C4%99tusia_a1.jpg/250px-Dolina_Mi%C4%99tusia_a1.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Dolina_Mi%C4%99tusia_a11.jpg/250px-Dolina_Mi%C4%99tusia_a11.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Hruby_Regiel_a4.jpg/250px-Hruby_Regiel_a4.jpg)
Dolina Miętusia – boczna, największa odnoga Doliny Kościeliskiej w polskich Tatrach Zachodnich. Ma powierzchnię ok. 6 km² i długość ok. 4,5 km[1].
Topografia
Obydwie doliny łączą się z sobą w miejscu połączenia się potoków spływających ich dnem, nieco powyżej Wyżniej Kiry Miętusiej, na wysokości 947 m n.p.m.[2]
Granice Doliny Miętusiej wyznaczają trzy granie: północno-zachodnia grań Ciemniaka, główna grań Tatr na odcinku od Ciemniaka do Małołączniaka oraz północno-zachodnia grań Małołączniaka biegnąca poprzez Czerwony Gronik do Kończystej Turni[3]. Najniższa część doliny ma mniej więcej równoleżnikowy przebieg i jest typową doliną rzeczną. Przy dolnym końcu Niżniej Miętusiej Równi dolina zmienia kierunek na południowo-wschodni. Zmienia się również jej charakter. Od tego bowiem w przybliżeniu miejsca dolinę modelowały lodowce, które utworzyły trzy piętra oddzielone od siebie mniej lub bardziej wyraźnymi progami:
- pierwsze piętro tworzy Niżnia i Wyżnia Miętusia Rówień,
- drugie piętro tworzy lodowcowy kocioł Wielka Świstówka,
- trzecie piętro to dwie bliźniacze dolinki wiszące: Dolina Litworowa i Dolina Mułowa[1].
Oprócz tego dolina ma kilka bocznych odgałęzień. W orograficznie prawych zboczach w kolejności od dołu w górę są to: Gronikowski Żleb, Wodniściak, Kobylarzowy Żleb, w orograficznie lewych zboczach zaś, w kolejności od góry w dół: Mała Świstówka, Wołowy Żleb, Szeroki Żleb, Krowi Żleb[3].
Przyroda
Niemal cała dolina zbudowana jest ze skał osadowych – dolomitów i wapieni. Jedynie szczyt Małołączniaka oraz Twardy Grzbiet przykrywają skały krystaliczne[1]. Wskutek takiego podłoża w dolinie rozwinięte są zjawiska krasowe, m.in. przepływ wód podziemnymi szczelinami, wywierzyska, zanikanie wód i liczne jaskinie. Stały Miętusi Potok pojawia się dopiero przy północnym końcu Wyżniej Miętusiej Równi. Uchodzi do Kościeliskiego Potoku. Boczne dolinki i żleby są przeważnie suche[1]. Do największych jaskiń należą: Jaskinia Mała w Mułowej, Jaskinia Kozia, Ptasia Studnia, Jaskinia Miętusia, Studnia w Kazalnicy. Ciekawa flora. M.in. stwierdzono tutaj występowanie bardzo rzadkich w Polsce roślin – skalnicy zwisłej i storzana bezlistnego (ostatnio nie potwierdzono jego występowania, na opisanym stanowisku wyginął)[4].
Historia
Nazwa doliny pochodzi od sołtysów Miętusów z Cichego, którzy pod koniec XVI wieku od króla Zygmunta III Wazy otrzymali pastwiska[5]. Znaczną część doliny obejmowały tereny Hali Miętusiej, do której należało 5 polan: Wyżnia i Niżnia Miętusia Rówień, Miętusia Polana, Jaworzynka Miętusia, Zahradziska[6]. W około 10 lat po utworzeniu Tatrzańskiego Parku Narodowego wypas zniesiono i dawniej trawiaste tereny stopniowo zarastają. Po 1980 roku ponownie wprowadzono tzw. wypas kulturowy, ale tylko na polanie Zahradziska. Miała też Dolina Miętusia, jak wiele innych miejsc w Tatrach, przeszłość górniczą. Do 1800 r. wydobywano tu ubogie rudy żelaza, zwożone hawiarską drogą do Kuźnic[5].
Szlaki turystyczne
– dolną częścią doliny prowadzi czarny szlak, odcinek Ścieżki nad Reglami z Doliny Małej Łąki do Doliny Kościeliskiej. Czas przejścia z Przysłopu Miętusiego do Doliny Kościeliskiej: 40 min, ↑ 50 min
– niebieski szlak, tzw. hawiarska droga z Gronika przez Przysłop Miętusi i Czerwony Grzbiet na Małołączniaka. Od Przysłopu Miętusiego niebieski szlak prowadzi wschodnimi zboczami Miętusiej Doliny, poniżej grzbietu Skoruśniaka.
Przypisy
- ↑ a b c d Władysław Cywiński: Czerwone Wierchy, część zachodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 3. Poronin: Wyd. Górskie, 1996. ISBN 83-7104-011-3.
- ↑ Geoportal. [dostęp 2010-07-15].
- ↑ a b Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „WiT” s.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ a b Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.