Dom Stenbocka
59°26′18″N 24°44′25″E/59,438333 24,740278
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Rahukohtu tänav 3, Tallinn |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Johann Caspar Mohr |
| Rozpoczęcie budowy |
1787 |
| Ukończenie budowy |
1792 |
| Pierwszy właściciel |
Jakob Pontus Stenbock |
| Obecny właściciel | |
Położenie na mapie Tallinna  | |
Położenie na mapie Estonii  | |
| 59°26′18″N 24°44′25″E/59,438333 24,740278
| |
Dom Stenbocka (est. Stenbocki maja) – neoklasycystyczny budynek położony na wzgórzu Toompea w Tallinnie, oficjalna siedziba rządu Estonii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia domu Stenbocka sięga lat 80. XVIII wieku, kiedy to administracja Cesarstwa Rosyjskiego uruchomiła projekt budowy nowych budynków przeznaczonych do celów administracyjnych na terenie ówczesnej guberni estońskiej. Pierwotnie w obiekcie miał mieścić się sąd[1]. Hrabia Jakob Pontus Stenbock, miejscowy szlachcic i właściciel ziemski, posiadacz majątku na wyspie Hiiumaa[2], wygrał przetarg na budowę nowego budynku na wzgórzu Toompea w średniowiecznym centrum Tallina[1]. Architektem nowego domu był Johann Caspar Mohr, miejscowy architekt odpowiedzialny za utrzymanie budynków publicznych w Estonii, m.in. pałacu Kadriorg, i popularny projektant dworów[2].
Budowa budynku rozpoczęła się w 1787 roku. Niemal natychmiast państwu rosyjskiemu zaczęło brakować funduszy w związku z wydatkami na wojnę z Turcją. W rezultacie prowincja stała się dłużnikiem Stenbocka, a niedokończony budynek przeszedł w jego posiadanie. Arystokrata urządził w nim swoją tallińską rezydencję. W 1828 r., po śmierci Stenbocka, budynek zmieniał właścicieli do 1899 r. Należał m.in. do Paula von Beckendorffa, następnie od 1833 r. do Paula Rittera, a w latach 1855–1874 znajdował się w nim internat dla uczniów szkoły katedralnej[2]. W 1899 r. ostatecznie stał się własnością administracji gubernialnej i zgodnie z pierwotnym zamysłem zaczął być wykorzystywany jako sąd[1].
Zarówno w pierwszym okresie niepodległości estońskiej, jak i w okresie radzieckim, budynek nadal służył jako sąd[1]. W Estońskiej SRR zaniedbano jednak remonty obiektu, w rezultacie czego m.in. zawaliły się sufity dwóch sal sądowych i archiwum[1]. Od 1987 r. był całkowicie nieużytkowany[2]. Kiedy rząd estoński przejął go na własność na początku lat 90., cały budynek był zagrożony zawaleniem. Całkowitą renowację przeprowadzono w latach 1996–2000. Od ponownego otwarcia w 2000 r. wyremontowany budynek stał się oficjalną siedzibą rządu estońskiego[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek reprezentuje styl neoklasycystyczny. Frontowa fasada ozdobiona jest sześcioma pilastrami i dwoma półpilastrami wykonanymi z dolomitu z Saaremaa i ząbkowanym frontonem. Obiekt wznosi się naprzeciwko półokrągłego dziedzińca otoczonego mniej ozdobnymi budynkami. Na ścianie budynku zwróconej w stronę ulicy znajduje się tablica pamiątkowa z nazwiskami członków parlamentu i rządu przedwojennej Estonii, którzy stracili życie w okresie sowietyzacji Estonii. Fasada tylna jest zdominowana przez wznoszący się na doryckich kolumnach duży balkon[1].