Domingohutia haitańska
| Plagiodontia aedium[1] | |||
| F. Cuvier, 1836 | |||
 Ilustracja z 1836 roku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
domingohutia haitańska | ||
| Podgatunki[1] | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Domingohutia haitańska[3] (Plagiodontia aedium) – gatunek gryzonia z rodziny kolczakowatych, występujący na Haiti[2][4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gryzoń ten został opisany w 1836 roku przez Frédérica Cuviera[5]. Jako miejsce typowe wskazano wyspę Haiti[5][4]. Jest to jedyny żyjący gatunek sklasyfikowany w tym rodzaju, dzieli się na dwa podgatunki: nominatywny P. a. aedium i P. a. hylaeum[1][4].
W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji Polskie nazewnictwo ssaków świata rodzajowi temu nadano nazwę domingohutia, a gatunkowi – domingohutia haitańska[3].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa rodzajowa: gr. πλάγιος plagios „ukośny”; ὀδούς odous, ὀδόντος odontos „ząb”, od ukośnych żłobień na górnych trzonowcach[6].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Domingohutia haitańska występuje w kilku odizolowanych obszarach na wyspie Haiti, w Republice Haiti i w Dominikanie. Jest spotykana na terenach skalistych i w lasach[2].
Tryb życia
[edytuj | edytuj kod]Prowadzi naziemno-nadrzewny tryb życia, chroni się w szczelinach skalnych. Jest roślinożerna; jada różnorodne rośliny, w tym zboża. Ogółem gatunek jest słabo poznany[2].
Domingohutia haitańska osiąga 31 cm długości i masę 1,2 kilograma. Zwierzęta porozumiewają się delikatnymi głosami, przypominającymi ptasie ćwierkanie. Ciąża samicy trwa 119 dni, wydaje ona na świat jedno młode[7].
Populacja i zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Domingohutia haitańska jest zabijana przez rolników jako szkodnik, a także dla mięsa. Zagraża jej niszczenie siedlisk. Obce, inwazyjne gatunki zwierząt takie jak mangusty, koty, psy i szczury także stanowią zagrożenie dla tych gryzoni. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 1996 uznawała ją za gatunek narażony, ale w 2008 umieściła ją w wyższej kategorii – jako gatunek zagrożony wyginięciem. W 2024 uznano ją za gatunek najmniejszej troski ze względu na duży zasięg występowania i obecność na wielu obszarach chronionych; w tej samej ocenie szacowano, że w ciągu ostatnich 30 lat (czyli trzech pokoleń) całkowita liczebność tego gatunku spadła o około 20%[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Plagiodontia aedium, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e R. Kennerley, S. Turvey, Plagiodontia aedium, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-1, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T17460A7086930.en [dostęp 2024-10-09] (ang.).
- ↑ a b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b c Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Plagiodontia aedium. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2020-09-04]
- ↑ a b Frederic Cuvier. Caractères du genre Plagiodonte et description du Plagiodonte des habitations. Plagiodontia Æedium. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 5, s. 28, 1836. (fr.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 540, 1904. (ang.).
- ↑ Cuvier’s Hutia Plagiodontia aedium. EDGE of Existence. [dostęp 2020-09-04]. (ang.).