Don Kichot (obraz Honoré Daumiera)

Don Kichot

Don Quichotte

Autor	Honoré Daumier
Data powstania	1868
Medium	olej na płótnie
Wymiary	52,2 × 32,8 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Monachium
Lokalizacja	Nowa Pinakoteka

Don Kichot (fr. Don Quichotte) – obraz olejny francuskiego malarza, grafika i rysownika Honoré Daumiera. Dzieło znajduje się w zbiorach Nowej Pinakoteki w Monachium.

Obraz Daumiera jest ilustracją do powieści Miguela de Cervantesa Don Kichote z La Manchy. Począwszy od 1865 artysta podjął temat Don Kichota 28 razy, były to obrazy olejne i akwarele oraz wiele rysunków. To zainteresowanie tematem błędnego rycerza związane jest zapewne z wydaniem w 1863 powieści Cervantesa z ilustracjami Gustave'a Doré’a. Książka stała się popularna we Francji i miała wpływ na środowisko artystyczne.

Opis obrazu

Obraz robi wrażenie pośpiesznie przygotowanego szkicu, malowany jest szerokimi pociągnięciami pędzla przy zastosowaniu ubogiej i podstawowej palety barw. W centralnej części widoczna jest chuda postać Don Kichota na pokracznym koniu Rosynancie, jeździec trzyma rycerskie atrybuty: tarczę i kopię, ma dumnie wypiętą pierś. Jego twarz zastępuje plama w kolorze ochry, brakuje oczu, nosa i brody, których wygląd artysta zapewne pozostawił wyobraźni odbiorcy. Postacie jeźdźca i konia są karykaturą człowieka i zwierzęcia, ich wygląd wprowadza nastrój tajemniczej dziwaczności.

Tło obrazu zostało również maksymalnie uproszczone, niebo jest jednolicie błękitne, natomiast ziemia ma kolor ochry i żółci. Partia pejzażu została namalowana pobieżnymi i szerokimi pociągnięciami pędzla, co potęguje uczucie pustki i tajemniczości. Artysta zrezygnował ze stosowania światłocienia, odrzucił też tradycyjne operowanie kolorem, nakładał farbę dużymi porcjami tworząc płaską kompozycję i operując płaszczyznami.

Jedynym akcentem urozmaicającym tło jest niewyraźny kształt widoczny na horyzoncie, być może jest to zarys rachitycznego drzewka lub, jak chcą niektórzy interpretatorzy, postać giermka Sancho Pansy.

Odbiór

Dzieło Daumiera nie znalazło zrozumienia u współczesnych malarzy, bo nie pasowało do XIX-wiecznej wizji malarstwa. Obecnie krytycy zwracają uwagę na nowatorstwo dzieła, podkreślają mistrzostwo skrótu, syntetyczną formę i swobodę faktury, dopatrują się też elementów abstrakcji. Sposób nakładania farby i operowanie płaszczyznami odbierane jest jako zapowiedź fowizmu.

Bibliografia

• Honoré Daumier: Wielcy Malarze. Ich życie, inspiracje i dzieło, nr 25, s. 24–25, ISSN 1505-9464.
• Andrzej Dulewicz: Słownik sztuki francuskiej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 111–112. ISBN 83-214-0048-5.