Dorota Kozłowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dorota Kozłowa
Dorota z Warszawy
Data śmierci

po 27 grudnia 1537

Małżeństwo

Jan Kozioł
Piotr Aksamit

Partner

Konrad III Rudy

Dzieci

Stanisław Konradowic
Wojciech(?) Konradowic
Walenty Kozioł
Jan Kozioł
Anna Kozłówna
Marcin Aksamit

Dorota Kozłowa Aksamitowa, Dorota z Warszawy (zm. po 27 grudnia 1537) – nałożnica księcia mazowieckiego Konrada III Rudego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Prawdopodobnie była mieszczką pochodzącą z Warszawy[1]. Jej związek z księciem mazowieckim miał miejsce przed 1490, a więc przed ślubem Doroty z Janem Kozłem[2]. Ze związku tego pochodziło dwóch synów: Stanisław i prawdopodobnie Wojciech[3]. Być może w 1497 książę Konrad zapisał Dorocie czynsz roczny na cłach bądź czynszach ziemskich czerskich. Dzieci Doroty i Konrada należały najprawdopodobniej do sfery wójtowsko-młynarskiej[4].

Najwcześniej w 1490 Dorota poślubiła szlachcica Jana Kozła z Kamionek, który za poślubienie książęcej nałożnicy otrzymał od księcia mazowieckiego Janusza II wójtostwo w Giełczynie, książęcej wsi w powiecie łomżyńskim, zaś pod koniec 1491 lub w 1492 objął urząd wojskiego wiskiego[5]. W 1496, po śmierci księcia Janusza wójtostwo w Giełczynie potwierdził mężowi Doroty Konrad III Rudy. Z małżeństwa Kozłów pochodziło co najmniej troje dzieci: synowie Walenty i Jan oraz córka Anna, późniejsza żona Piotra Malinowskiego[6]. Pierwszy mąż Doroty zmarł krótko po 1500.

Po śmierci Jana Kozła Dorota wyszła za mąż za Piotra Aksamita, zachowując wójtostwo w Giełczynie, którego posiadanie potwierdziła jej w 1504 wdowa po księciu Konradzie, Anna Radziwiłłówna[7]. Z drugiego małżeństwa Doroty pochodził syn Marcin, późniejszy wójt Giełczyna. Drugi mąż Doroty umarł przed 17 października 1522[8].

W 1526 Dorota została wymieniona w testamencie księcia mazowieckiego Janusza III z 1526, w którym otrzymała od niego pewien zapis[9]. Ostatnia wzmianka o Dorocie pochodzi najprawdopodobniej z 27 grudnia 1537, kiedy król Polski Zygmunt I Stary zezwolił Mikołajowi Wolskiemu na zakup wójtostwa w Giełczynie od Doroty Kozłowej i jej syna Marcina[10]. Dorota Kozłowa Aksamitowa zmarła zatem po tej dacie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. K. Jasiński Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań – Wrocław 1998, s. 190, przyp. 918.
  2. J. Grabowski, Dynastia Piastów mazowieckich, Kraków 2012, s. 493–494.
  3. K. Jasiński Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań – Wrocław 1998, s. 189–191, znał imię tylko jednego z synów Doroty i Konrada. Imię drugiego z synów – Wojciech podaje: J. Grabowski, Małżeństwa Konrada III Rudego. Ze studiów nad genealogią Piastów mazowieckich, Warszawa 2010, s. 801.
  4. K. Jasiński Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań – Wrocław 1998, s. 189.
  5. J. Grabowski, Małżeństwa Konrada III Rudego. Ze studiów nad genealogią Piastów mazowieckich, Warszawa 2010, s. 801.
  6. J. Grabowski, Dynastia Piastów mazowieckich, Kraków 2012, s. 494–495.
  7. K. Jasiński Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań – Wrocław 1998, s. 189, podał błędną informację, jakoby Dorota po śmierci męża wyszła za mąż za wójta lub młynarza Piotra Jergachnę. Zob. J. Grabowski, Małżeństwa Konrada III Rudego. Ze studiów nad genealogią Piastów mazowieckich, Warszawa 2010, s. 801.
  8. J. Grabowski, Dynastia Piastów mazowieckich, Kraków 2012, s. 494.
  9. W testamencie została błędnie nazwana piastunką księcia Konrada. Zob. K. Jasiński Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań – Wrocław 1998, s. 189.
  10. J. Grabowski, Dynastia Piastów mazowieckich, Kraków 2012, s. 495.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Grabowski J., Dynastia Piastów mazowieckich, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2012, ISBN 978-83-7730-066-4, s. 493–495.
  • Grabowski J., Małżeństwa Konrada III Rudego. Ze studiów nad genealogią Piastów mazowieckich, [w:] A. Odrzywolska-Kidawa (red.), Klio viae et invia. Opuscula Marco Cetwiński dedicata, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7181-683-3, s. 801.
  • Jasiński K., Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań – Wrocław 1998, Wydawnictwo Historyczne, ISBN 83-913563-0-2, s. 189–191.