Drożko
Drożko[1], Drażko (łac. Thrasuco, Thrasucho, Thrasco, Thasco, Drasco, Drasocus, data ur. nieznana, zm. 809, Rerik) – obodrycki książę wielkoplemienny w latach 795[2]–809, zapewne syn lub dalszy krewny Wicana[3], ojciec Czedroga, przez niektórych historyków uważany za brata Godelaiba[4].
Wzrost znaczenia państwa plemiennego Obodrzyców
| „Nordliudi contra Thrasuconem, ducem Abodritorum, et Eburisum legatum nostrum conmisso proelio, acie victi sunt. Caesa sunt ex eis in loco proelii quattuor milia, ceteri qui fugerunt et evaserunt, quanquam multi et ex illis cecidissent, de pacis condicione tractaverunt.”
„Nordalbingowie, którzy przeciwko Drożkowi, księciu Obodrzyców i Eburisowi, dowódcy naszemu [tj. Karola Wielkiego], wyszli do walki, w bitwie zwyciężeni zostali. Zabitych zostało spośród nich w miejscu walki cztery tysiące, reszta zaś rozproszyła się i uciekła, chociaż i wielu z nich poddało się, by pokoju warunki omówić.” |
| Opis bitwy nad Święcianą według Annales Laurissenses pod rokiem 798.[5] |
Drożko po raz pierwszy pojawia się w źródłach w 798, kiedy to zwyciężył Sasów (Nordalbingów) w bitwie nad Święcianą, wspomagany przez niewielkie posiłki frankijskie. Wierny sojusznik Karola Wielkiego, nagrodzony przez niego na zjeździe w 804 w Hollenstedt[6] tytułem „króla”, zapewne przy aprobacie obecnych tam również możnych obodrzyckich[7].
Wydarzenie to, jak się przyjmuje, oznaczało większą konsolidację (do tej pory zapewne będącego jedynie doraźną federacją plemion) terytorium obodrzyckiego[8]. Cesarz nadał mu wówczas również obszar Nordalbingii, po uprzednim wysiedleniu z niego około 10 tysięcy Sasów[9], zapewne w celu łatwiejszego podtrzymywania uległości sąsiadujących z Obodrzycami plemion wobec monarchii frankijskiej.
W okresie 795–808 państwo obodrzyckie miało największy obszar terytorialny w IX i X wieku.
Najazd duński i ponowna konsolidacja państwa
Taki wzrost siły i znaczenia Obodrzyców spotkał się z kontrakcją ze strony dynastów duńskich. W 808 doszło do najazdu władcy południowojutlandzkiego Godfreda, wspomaganego również przez Wieletów, na obszary obodrzyckie. Agresorzy wykorzystując niezadowolenie części współplemieńców z działalności Drożka oraz fakt zdobycia przez nich szeregu grodów, w tym ważnego emporium handlowego Rerik, zmusili go, pomimo pewnych sukcesów, do opuszczenia kraju.
Po powrocie na tereny obodrzyckie w 809 przystąpił on (przy pomocy posiłków saskich) do ponownego przywrócenia zwierzchności obodrzyckiej nad plemieniem Smolińców, które uwolniło się od tej zależności w wyniku wydarzeń w roku poprzednim. Zapewniwszy sobie neutralność ze strony Godfreda, zawarłszy z nim pokój i dawszy mu jako zakładnika własnego syna (być może Czedroga[10]), przystąpił do uwieńczonego sukcesem oblężenia głównego grodu Smolińców, Connoburga. Doszło również do wyprawy odwetowej na Wieletów. W wyniku tych działań zarówno Smolińcy, jak i Glinianie ponownie dostali się pod zwierzchnictwo obodrzyckie.
Niedługo potem, jeszcze w 809 roku, książę został zabity w Reriku przez nasłanych na niego, z rozkazu Godfreda, zabójców.
Przypisy
- ↑ Taka forma używana w największym kompendium encyklopedycznym dotyczącym Słowian we wczesnym średniowieczu: J. Nalepa, Drożko [w:] Słownik starożytności słowiańskich, t. I, Wrocław 1961, s.387–388.
- ↑ W źródłach pojawia się dopiero w 798. Por. A. Turasiewicz, Dzieje polityczne Obodrzyców: od IX wieku do utraty niepodległości w latach 1160–1164, Kraków 2004, s. 45–46.
- ↑ J. Strzelczyk, Zapomniane narody Europy, Wrocław 2006, s. 237. Za syna Wicana uważa go również J. Banaszkiewicz, Tradycje dynastyczno-plemienne Słowiańszczyzny północnej [w:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, red. H. Samsonowicz, Kraków 2000, s. 263.
- ↑ Tak m.in. W. Bogusławski, Dzieje Słowiańszczyzny północno-zachodniej do połowy XIII wieku, t. III, Poznań 1892, s. 38. Wydawał się przychylać do tej interpretacji także H. Łowmiański, Początki Polski, t. V, Warszawa 1973, s. 255.
- ↑ Annales Laurissenses a.798 [w:] MGH SS I: Annales et chronica aevi Carolini, Hannover 1826, ed. G.H. Pertz, s. 184.
- ↑ Taką lokalizację przyjmowała starsza literatura, ale według najnowszych ustaleń archeologicznych Hollenstedt nie istniało w tym czasie. Por. M. Dulinicz, Kształtowanie się Słowniańszczyzny Północno-Zachodniej : studium archeologiczne, Warszawa 2001.
- ↑ H. Łowmiański, op.cit, s. 255.
- ↑ A. Turasiewicz, op.cit., s. 47.
- ↑ A. Turasiewicz, op.cit., s. 47. Sasów osadzono na różnych terenach w obrębie Państwa Franków.
- ↑ Tak uważa np. A. Turasiewicz, op.cit., s. 50.
Bibliografia
- Łowmiański H., Początki Polski, t. V, Warszawa 1973, s. 252, 255–256
- Nalepa J., Drożko [w:] Słownik starożytności słowiańskich, t. I, Wrocław 1961, ISBN 83-04-00080-6 (całość), s. 387–388
- Adam Turasiewicz, Dzieje polityczne Obodrzyców: od IX wieku do utraty niepodległości w latach 1160–1164, Bogumił Grott (red.), Kraków: „Nomos”, 2004, s. 45–51, ISBN 83-88508-65-2, OCLC 830637109.
- Wachowski K., Słowiańszczyzna zachodnia, Poznań 2000, (Wznowienia, t. 6), ISBN 83-7063-271-8, ISSN 1425-1280, s. 58–59, 69–72, 74, 77–78