Drogoń zmiennobarwny
| Poecilus versicolor | |||||
| (Sturm, 1824) | |||||
.png) Imago o zielonym ubarwieniu | |||||
_%E2%99%82,_Fagne_de_la_Petite_Roer,_Sourbrodt_(50580107771).jpg) Imago o purpurowym ubarwieniu | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Nadplemię | |||||
| Plemię | |||||
| Podplemię | |||||
| Rodzaj | |||||
| Podrodzaj | |||||
| Gatunek |
drogoń zmiennobarwny | ||||
| |||||
Drogoń zmiennobarwny[1] (Poecilus versicolor) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję. Eurytop preferujący tereny otwarte. Żeruje na drobnych bezkręgowcach, ale uzupełnia dietę roślinami.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1763 roku przez Giovanniego Antonia Scopoliego pod nazwą Carabus metallicus[2]. Za ważny uznaje się jednak epitet nadany mu w 1824 roku przez Jacoba Sturma w kombinacji Platysma versicolor[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 8[4] do 12 mm[5], ubarwionym czarno z grzbietową stroną metalicznie purpurową (najczęściej), fioletową, miedzistą, zieloną, niebieską lub czarną, niekiedy dwubarwną, a ponadto z członami pierwszym i drugim czułków pomarańczowymi[5][1] (czasami drugi jest przyczerniony[5]). Człony czułków od pierwszego do trzeciego zaopatrzone są w ostre kile[5][4]. Głowa ma gładkie, pozbawione punktowania lub punktowane delikatnie i niewyraźnie ciemię[5][6]. Przedplecze jest najszersze za środkiem i ma brzegi boczne zaokrąglone ku małym i ostrym tylnym kątom[6], a rowki boczne wyraźnie, stopniowo w tylnej połowie rozszerzone[4][6][5] i wypłaszczone, ostatecznie otwierające się w zewnętrzne dołki przypodstawowe[6]. Punktowanie podstawy przedplecza, mniej rozległe, zwłaszcza pośrodkowo, niż w przypadku drogonia połyskliwego[4], poza dołkami przypodstawowymi bardzo delikatne i niewyraźne[6], a na przedzie przedplecza brak punktowania zupełnie[4]. Pokrywy mają kąty barkowe z ząbkiem bardzo małym, ale wyraźnym w widoku grzbietowym i tylnym[6]. Rzędy pokryw są wyraźnie wgłębione, punktowane[6][5]. W międzyrzędzie trzecim występuje od dwóch do siedmiu (zwykle trzy) chetoporów (punktów szczecinkowych)[5], z których przedni leży za ⅓, a zwykle za ½ długości[6], i z których niektóre położone są blisko drugiego rzędu. Poza tym od jednego do dwóch chetoporów dyskalnych znajduje się na międzyrzędach pierwszym, piątym i siódmym. Para chetoporów przytarczkowych występuje lub nie[5]. Skrzydła tylnej pary są w pełni wykształcone[5]. Odnóża cechują się stopami porośniętymi szczecinkami ciemniejszymi od pazurków, zwykle czarnymi, obecnymi także na spodzie ostatniego członu[6]. Odnóża tylnej pary mają na wewnętrznych krawędziach goleni szereg od pięciu do siedmiu (rzadko ośmiu) ciemnych, zgrubiałych, krótkich szczecinek[4][6][5].
Ekologia i występowanie
[edytuj | edytuj kod]
Owad rozmieszczony od nizin po góry[5], eurytopowy i heliofilny (słońcolubny)[6]. Zasiedla skąpo porośnięte roślinnością tereny otwarte, zarówno o podłożu suchym, jak i wilgotnym, w tym: łąki, pastwiska, polany, pobrzeża lasów, przesieki, pobrzeża wód, ugory, skraje pól uprawnych, miedze, drogi gruntowe, przydroża i przytorza[5][7][1]. Postacie dorosłe aktywne są od wczesnej wiosny do późnej jesieni i stanowią stadium zimujące. Są semizoofagami, polującymi na drobne bezkręgowce, zwłaszcza larwy i ślimaki, ale uzupełniającymi dietę roślinami[1].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, Kazachstanu[8][9], Chin[8] i Japonii[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Poecilus versicolor – Drogoń zmiennobarwny. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-02-20].
- ↑ J.A. Scopoli: Entomologia Carniolica exhibens Insecta Carnioliae indigena et distributa in ordines, genera, species, varietates. Methodo Linneana. Vindobonae: Trattner, 1763, s. 88.
- ↑ J. Sturm: Deutschlands Fauna in Abbildungen nach der Natur mit Beschrei-bungen. V. Abtheilung. Die Insecten. Fünftes Bändchen. Käfer. Nürnberg: J. Sturm, 1824, s. 99.
- ↑ a b c d e f Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 40-47, 61-69, 254-259.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-44, 248-256.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Von Arved Lompe: Gattung: Poecilus Bonnelli 1810. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-20].
- ↑ Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
- ↑ a b Wolfgang Lorenz, Poecilus (Poecilus) versicolor (Sturm, 1824), O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-20].
- ↑ Y. Bousquet, Pterostichini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 479-485, ISBN 87-88757-73-0.