Przejdź do zawartości

Dzięciur kaktusowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzięciur kaktusowy
Melanerpes uropygialis[1]
(S. F. Baird, 1854)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzięciołowe

Rodzina

dzięciołowate

Podrodzina

dzięcioły

Plemię

Melanerpini

Rodzaj

Melanerpes

Gatunek

dzięciur kaktusowy

Synonimy
  • Centurus uropygialis S. F. Baird, 1854[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Dzięciur kaktusowy[4] (Melanerpes uropygialis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzięciołowatych (Picidae). Występuje głównie na pustynnych terenach południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych i zachodniego Meksyku. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Dzięciury kaktusowe najczęściej występują na terenach pustynnych, porośniętych niską roślinnością krzewiastą (charakterystyczną np. dla pustyni Sonora). W USA zamieszkują stany: Nevada, Arizona, Nowy Meksyk oraz południowo-wschodnią Kalifornię.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Skrzydła i plecy dzięciura kaktusowego są pokryte czarno-białymi paskami. Głowa, szyja, gardło i podbrzusze mają szaro-brązowe ubarwienie. Ciemny ogon ptaka posiada białe paski na środkowych piórach. Samce odróżniają się od samic oraz młodych czerwoną czapeczką na czubku głowy.

Długość ciała dzięciurów kaktusowych waha się od 20 do 25 cm. Masa ciała 51–81 g[2].

Rozród

[edytuj | edytuj kod]

Swoje gniazda budują w dziuplach wykutych w kaktusach z gatunku karnegia olbrzymia (Carnegiea gigantea) lub w drzewach z podrodziny mimozowych. Często wyprowadzają dwa, a nawet trzy lęgi w sezonie[2]. W okresie godowym samica składa w gnieździe 3–5 białych jaj.

Gdy dzięciury opuszczają swoje dziuple przenosząc się w inne rejony, ich gniazda są wykorzystywane przez inne gatunki ptaków, np. przez sóweczki kaktusowe.

Podgatunki

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się trzy podgatunki M. uropygialis[2][5]:

  • M. u. uropygialis (S. F. Baird, 1854) – południowo-zachodnie USA do zachodniego Meksyku; obejmuje populację wyróżnianą niekiedy jako podgatunek fuscescens.
  • M. u. cardonensis (Grinnell, 1927) – północna Kalifornia Dolna (Meksyk)
  • M. u. brewsteri (Ridgway, 1911) – południowa Kalifornia Dolna (Meksyk)

Status

[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje dzięciura kaktusowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3]. W 2017 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność populacji lęgowej na 1,5 miliona osobników[6]. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[3], ale według Partners in Flight jest on spadkowy[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Melanerpes uropygialis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d Winkler, H. & Christie, D.A.: Gila Woodpecker (Melanerpes uropygialis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-16].
  3. a b c Melanerpes uropygialis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Melanerpini Gray,GR, 1846 (wersja: 2020-03-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-16].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Woodpeckers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-16]. (ang.).
  6. a b Gila Woodpecker Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Robbins, C.S., Bruun, B., Zim, H.S.; Birds of North America. New York: Western Publishing Company, Inc. (1966).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]