Dzioborożec rudy

Dzioborożec rudy
	Aceros nipalensis
	(Hodgson, 1829)
	; Młodociany samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzioborożcowe
Rodzina	dzioborożce
Rodzaj	Aceros; Hodgson, 1844
Gatunek	dzioborożec rudy
Synonimy
	Buceros Nipalensis Hodgson, 1829;
	Buceros Nipalensis Hodgson, 1829;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dzioborożec rudy^[3] (Aceros nipalensis) – gatunek dużego ptaka z rodziny dzioborożców (Bucerotidae). Występuje w południowej i południowo-wschodniej Azji. Według IUCN jest narażony na wyginięcie.

Zasięg występowania

Dzioborożec rudy występuje w płd. Bhutanie i płn.-wsch. Indiach (Sikkim i płn. Bengal Zachodni do Arunachal Pradesh i płd. wzgórz Asam) na wsch. do płd. Chin (zach. i wsch. Junnan), i na płd. do płn. i wsch. Mjanmy, płn. i zach. Tajlandii, płn. Laosu i płn.-zach. Wietnamu^[4].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy opisał w 1829 roku brytyjski przyrodnik Brian Houghton Hodgson, nadając mu nazwę Buceros nipalensis^[5]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Aceros, utworzonego również przez Hodgsona w 1844 roku^[6]^[7]. Nie wyróżnia się podgatunków^[4]^[7].

Etymologia

Nazwa rodzajowa: gr. ακερως akerōs – bezrogi, od negatywny przedrostek α- a-; κερας keras, κερως kerōs – róg^[8]. Epitet gatunkowy pochodzi od Nepalu, skąd pochodził holotyp^[9].

Morfologia

Długość ciała 90–100 cm; masa ciała: samce 2500 g, samice 2270 g^[4].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje dzioborożca rudego za gatunek narażony na wyginięcie (VU – Vulnerable). Liczebność populacji szacuje się na 7–10 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności oceniany jest jako spadkowy. Głównymi zagrożeniami dla gatunku są wycinka lasów stanowiących jego siedliska oraz presja ze strony myśliwych^[2].

Przypisy

↑ Aceros nipalensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Aceros nipalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-11-27] (ang.).
↑ P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-04].
↑ ^a ^b ^c A.C. Kemp, G.M. Kirwan,: Rufous-necked Hornbill (Aceros nipalensis). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
↑ B.H. Hodgson. On a new species of Buceros. „Gleanings in science”. 1 (9), s. 249–252, 1829. (ang.).
↑ B.H. Hodgson: Catalogue of Nipalese Birds, collected between 1824 an 1844. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. London: Published by Treuttel, Wurtz and Co., G.B. Sowerby, W. Wood, 1844, s. 85. (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-04]. (ang.).
↑ aceros, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
↑ nipalensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Aceros nipalensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] BirdLife International, Aceros nipalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-11-27] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-04].

[hbwalive-4] A.C. Kemp, G.M. Kirwan,: Rufous-necked Hornbill (Aceros nipalensis). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).

[Hodgson1829-5] B.H. Hodgson. On a new species of Buceros. „Gleanings in science”. 1 (9), s. 249–252, 1829. (ang.).

[Hodgson1844-6] B.H. Hodgson: Catalogue of Nipalese Birds, collected between 1824 an 1844. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. London: Published by Treuttel, Wurtz and Co., G.B. Sowerby, W. Wood, 1844, s. 85. (ang.).

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-04]. (ang.).

[Jobling-8] aceros, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

[Jobling1-9] nipalensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]