Estera Karp
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Estera Karp, Esther Carp (ur. 17 grudnia 1897 w Skierniewicach, zm. 11 czerwca 1970 w Paryżu) – polska malarka pochodzenia żydowskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była córką żydowskiego fotografa Lipmana Karpa i Bruchy z Fersztenbergów, trzecią córką z ośmiorga rodzeństwa w rodzinie Karpów[1]. W latach 1915-1920 uczyła się w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, a następnie prawdopodobnie studiowała malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu[2]. Po studiach zamieszkała w Łodzi.
W roku 1925 wyjechała do Paryża, gdzie wystawiała w Salonie Niezależnych, Salonie Jesiennym i Salonie Majowym. W 1931 roku Leopold Zborowski zorganizował jej indywidualną wystawę. W tym samym roku lub rok później[2] wróciła do Polski, gdzie miała kilka wystaw, m.in. w salonie Żydowskiego Towarzystwa Krzewienia Sztuk Pięknych oraz w Łodzi w 1933. Przed wybuchem II wojny światowej wyjechała ponowie w 1936 do Paryża i pozostała tam do końca życia. Od 1940 do 1954 mieszkała w hotelu przy ulicy Guénégaud[2] w 6. dzielnicy[3].
W roku 1941 zachorowała psychicznie. Była wielokrotnie hospitalizowana w zakładach zamkniętych, co uchroniło ją od prześladowań hitlerowskich, szpital w Villejuif opuściła dopiero w 1944[2].
W 1954 uzyskała niewielkie mieszkanie przy bulwarze Saint Germain 152, które stanowiło również jej pracownię i skąd została usunięta w 1963 w związku z zaległościami w czynszu oraz zakłóceniami porządku, wywołanymi jej chorobą psychiczną, przede wszystkim manią prześladowczą jako objawem psychozy urojeniowej[2]. W czasie pobytów w szpitalach i zakładach psychiatrycznych wykonała wiele rysunków kolorowymi długopisami.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Marzena Rafińska, Estera Karp. Rodzina i Skierniewice, [w:] Ewa Bobrowska, Sławomir Górzyński (red.), Estera Karp. Esther Carp, Warszawa–Skierniewice: DiG; Muzeum Historyczne Skierniewic, 2024, s. 25-33, ISBN 978-83-286-0248-9 [dostęp 2024-01-26] (pol. • fr.).
- ↑ a b c d e Ewa Bobrowska, Estera Karp/Esther Carp. Skierniewice 1897-Creteil 1970., [w:] Ewa Bobrowska, Sławomir Górzyński (red.), Estera Karp. Esther Carp, Warszawa–Skierniewice: DiG; Muzeum Historyczne Skierniewic, 2024, s. 37-49, ISBN 978-83-286-0248-9 [dostęp 2024-01-26] (pol. • fr.).
- ↑ Bobrowska podaje adres hotelu 32, rue Guénégaud, ale jest to prawdopodobnie skopiowany z innego źródła błąd, ponieważ przy ulicy Guénégaud nie ma i nie było budynku o tym numerze. Przy tej ulicy znajduje się od wielu lat jeden hotel, ale pod numerem 8. https://archives.paris.fr/f/planspacellaires/tableau/?&crit1=14&v_14_1=06 https://www.parismuseescollections.paris.fr/fr/musee-carnavalet/oeuvres/ancien-hotel-8-rue-guenegaud-6eme-arrondissement-paris#infos-principales
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zofia Baranowicz, Polska awangarda artystyczna, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1979, ISBN 83-221-0074-4
- Ewa Bobrowska, Sławomir Górzyński (red. nauk.), Estera Karp. Esther Carp, Wydawnictwo DiG, Mzueum Historyczne Skierniewicz, Warszawa Skierniewice 2024, ISBN 978-83-286-0248-9 E-book
- zarys biografii