Eukaliptus gałkowy
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | różopodobne | |
| Rząd | mirtowce | |
| Rodzina | mirtowate | |
| Rodzaj | eukaliptus | |
| Gatunek | eukaliptus gałkowy | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Eucalyptus globulus Labill. Voy. rech. Pérouse 1:153, t. 13. 1800 | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
| ||
Eukaliptus gałkowy (Eucalyptus globulus Labill.), zwany też eukaliptusem właściwym lub rozdrębem gałkowym – gatunek drzewa należący do rodziny mirtowatych. Pochodzi z południowej Australii i Tasmanii, ale rozprzestrzeniony został również w Afryce, Azji, Ameryce Północnej, Europie, na Hawajach i Makaronezji[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Duże drzewo osiągające nawet 60 m wysokości o płytkim, ale silnie rozwiniętym systemie korzeniowym. Wzrostem szybko przewyższające pokrewne gatunki.
- Łodyga
- Młode pędy podłużnie pagórkowate i ostro żeberkowane.
- Liście
- Młode na młodych roślinach i młodych pędach okrągławe lub okrągławo-jajowate, naprzeciwległe, siedzące lub obejmujące pęd, spodem srebrzystobiałe, wierzchem ciemnozielone. Stare liście skrętoległe, krótkoogonkowe, wąskolancetowate, sierpowato wygięte, o ciemnozielonym zabarwieniu, spodem srebrzystobiałe. Wszystkie charakteryzują bardzo silną fototaksją ujemną, co oznacza, że liście ustawiają się równolegle do kąta padania promieni słonecznych, nie 'dając cienia'.
- Kwiaty
- Osadzone pojedynczo, drobne, osadzone na krótkich szypułkach, białe, obupłciowe, o licznych pręcikach (długich, bladozielonych) i jednym słupku. Mają zredukowany kielich, koronę zaś zrośniętą i przekształconą w nakrywkę, która odpada podczas kwitnienia.
- Owoc
- Żeberkowana, półkolista, wielonasienna torebka pękająca na szczycie.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Drewno ma zastosowanie w konstrukcji okrętów, wagonów i budowli wodnych. Wytwarza się z niego także papier. Jest bardzo odporne na gnicie. Kora zawiera garbniki.
Roślina lecznicza[edytuj | edytuj kod]
- Surowiec zielarski
- Liść eukaliptusa (Eucalypti folium) – całe lub rozdrobnione, wysuszone liście starszych gałęzi o zawartości co najmniej 15 ml/kg olejku eterycznego[5]. Wytwarza się z nich olejek eukaliptusowy – Eucalypti oleum otrzymywany przez destylację z parą wodną surowca. Ma on zastosowanie w lecznictwie oraz perfumerii.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-21] (ang.).
- ↑ Eucalyptus globulus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
- ↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):