Eurya

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eurya
Ilustracja
Eurya japonica
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

Pentaphylacaceae

Rodzaj

Eurya

Nazwa systematyczna
Eurya Thunberg
Nova Gen. Pl. 67. 18 Jun 1783[3]
Typ nomenklatoryczny

E. japonica Thunberg[3]

Synonimy
  • Geeria Blume
  • Pseudoeurya Yamam.
  • Ternstroemiopsis Urb.[4]
Eurya muricata
Eurya saxicola
Eurya emarginata jako bonsai

Euryarodzaj roślin z rodziny Pentaphylacaceae. Obejmuje 155 gatunków[4]. Rośliny te występują w Azji wschodniej i południowo-wschodniej oraz na wyspach Oceanii – od Sri Lanki i Himalajów, poprzez Chiny po Japonię, Hawaje, Fidżi i Nową Gwineę[5][4]. Największe zróżnicowanie jest w Chinach, gdzie rosną 83 gatunki, z czego 63 jako endemity[5]. Rosną w lasach, często na terenach skalistych[6]. Eurya acuminata jest bioakumulatorem glinu[7]. Kwiaty zapylane są przez owady[6].

Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne. Gatunki drzewiaste wykorzystywane są lokalnie jako źródło surowca drzewnego[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Krzewy i drzewa zwykle osiągające do 10 m wysokości, rzadziej większe[6]. Pędy roczne obłe, czasem z dwiema lub czterema krawędziami[5].
Liście
Zimozielone, skórzaste, skrętoległe[6], ułożone na pędach dwurzędowo[5]. Blaszka zwykle piłkowana na brzegu[5], na szczycie często zaokrąglona[5].
Kwiaty
Jednopłciowe (rośliny są dwupienne). Wyrastają pojedynczo lub zebrane po kilka w kątach liści na krótkich szypułkach, zwykle w dużych ilościach wzdłuż pędów[6]. Na szypułkach, tuż pod kwiatem, obecne są dwa skrętoległe, drobne i trwałe podkwiatki[5][6]. Działki kielicha w liczbie 5 są nierównej wielkości. Także płatki występują w liczbie 5, mają barwę białą lub żółtawą[5], w dole są zrośnięte i tworzą drobną koronę w kształcie kubeczka lub dzwoneczka[6]. W kwiatach męskich znajduje się 5 do 35 pręcików w jednym okółku, z nagimi nitkami. Zalążnia jest płonna, ale zwykle dość okazała. W kwiatach żeńskich pręcików brak lub wykształcone jako płonne prątniczki. Zalążnia jest górna, 2- do 5-komorowa, z licznymi zalążkami w komorach. Szyjki słupka 2–5, wolne lub zrośnięte w różnym stopniu[5].
Owoce
Czerniejące w miarę dojrzewania jagody[6], kuliste do elipsoidalnych[5]. Zawierają od 2 do 60 nasion. Nasiona są błyszczące, czarne, kulistawe[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

W systemie APG IV z 2016 i według Angiosperm Phylogeny Website jest to rodzaj z rodziny Pentaphylacaceae należącej do rzędu wrzosowców (Ericales)[2]. W innych ujęciach włączany bywał do herbatowatych Theaceae[5] i Ternstroemiaceae[8][9].

Wykaz gatunków[4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-08-30] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-08-30] (ang.).
  3. a b Eurya. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-08-21].
  4. a b c d Eurya Thunb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-08-30].
  5. a b c d e f g h i j k l Eurya Thunberg. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-08-30].
  6. a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 175. ISBN 0-333-73003-8.
  7. a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 310, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. Armen Takhtajan: Flowering Plants. Springer Netherlands, 2009, s. 173. ISBN 978-1-4020-9609-9.
  9. Klaus Kubitzki (red.), Flowering plants - Dicotyledons : Celastrales, Oxalidales, Rosales, Cornales, Ericales, Heidelberg 2004, s. 457, ISBN 978-3-662-07257-8, OCLC 891765338.