GJ 504 b
 Zdjęcie planety (w prawym górnym rogu), obraz gwiazdy (w centrum) został usunięty. Żółta elipsa dla porównania ukazuje orbitę Neptuna. | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
2013 |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Półoś wielka |
43,5 au |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Masa minimalna (M·sin i) |
4 +4,5−1 MJ |
| Temperatura powierzchni |
510 +30−20 K |
GJ 504 b – planeta pozasłoneczna typu gazowy olbrzym orbitująca wokół gwiazdy 59 Virginis (GJ 504). Planeta została odkryta metodą bezpośredniej obserwacji przez Teleskop Subaru, odkrycie zostało ogłoszone w 2013. Planeta ma kolor magenta, jest to druga planeta pozasłoneczna, po HD 189733 b, której kolor został zaobserwowany z Ziemi.
Nazwa i odkrycie[edytuj | edytuj kod]
Planeta został odkryta przez japoński Teleskop Subaru znajdujący się na Hawajach[1]. Odkrycia dokonano w ramach programu Strategic Exploration of Exoplanets and Disks with Subaru (SEEDS)[1]. Naukowcy działający w SEEDS zbierają dane obserwacyjne w zakresie promieniowania podczerwonego dotyczące młodych gwiazd z nadzieją na odkrycie krążących wokół nich planet[2]. Stosunkowo młode gwiazdy stanowią atrakcyjny cel do bezpośredniej obserwacji ich systemów planetarnych, ponieważ ich potencjalne, młode planety nadal posiadają znaczne ilości ciepła wytworzone w procesie ich powstania i są łatwiejsze w obserwacji[2].
Oznaczenie planety pochodzi od oznaczenia gwiazdy, którą orbituje, GJ 504 (według katalogu Gliesa), i litery „b”, która tradycyjnie jest używana do oznaczenia pierwszej odkrytej planety orbitującej daną gwiazdę. Niektóre z wcześniej odkrytych planet pozasłonecznych otrzymały nazwy wywodzące się z katalogu Flamsteeda (np. 51 Pegasi b, 61 Virginis b czy 70 Virginis b), ale w przypadku GJ 504 b użyto tylko nazwy wywodzącej się z późniejszego katalogu Gliesa.
Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]
Planeta okrąża gwiazdę GJ 504, oddalonego o 57 lat świetlnych żółtego karła[3]. Jest oddalona o około 43,5 j.a. od jej gwiazdy, jej masa wynosi około 4+4,5−1 masy Jowisza[1]. Temperatura planety wynosi 510+30−20 kelwinów[1]. Jest to jedna z najstarszych planet pozasłonecznych odkrytych dzięki metodzie obserwacji bezpośredniej, jej wiek szacowany jest na pomiędzy sto a pięćset milionów lat[1].
Planeta jest położona znacznie dalej od gwiazdy niż przewidują to współczesne teorie dotyczące powstawania planet[4]. Uważa się, że planety powstają zazwyczaj poprzez akrecję fragmentów skalnych, pyłu kosmicznego i lodu w dysku protoplanetarnym, ale w przypadku GJ 504 b znajduje się ona zbyt daleko od swojego słońca, aby mogło do tego dojść w taki sposób[4]. Możliwe jest, że planeta powstała bliżej gwiazdy, ale została wyrzucona na dalszą orbitę po kolizji z inną planetą, taką hipotezę sugeruje także bardzo ekscentryczna orbita planety[4].
Widziana z Ziemi planeta ma kolor magentowy[4], jest to dopiero druga planeta pozasłoneczna o znanym kolorze atmosfery.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e M. Kuzuhara i inni: Direct Imaging of a Cold Jovian Exoplanet in Orbit around the Sun-like Star GJ 504. arXiv, 2013-07-10. [dostęp 2013-08-05]. (ang.).
- ↑ a b NASA: Astronomers Directly Image Massive Star's 'Super-Jupiter'. nasa.gov, 2012-11-21. [dostęp 2012-11-21]. (ang.).
- ↑ NASA: Astronomers Image Lowest-mass Exoplanet Around a Sun-like Star. nasa.gov, 2013-08-05. [dostęp 2013-08-09]. (ang.).
- ↑ a b c d Newly Discovered Pink Exoplanet on the Lighter Side. nationalgeographic.com, 2013-08-08. [dostęp 2013-08-09]. (ang.).