Gjon Gazulli (1893–1927)
| Data i miejsce urodzenia |
26 marca 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 marca 1927 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
4 sierpnia 1919 |
Gjon Gazulli ur. 26 marca 1893 we wsi Dajç k. Zadrimy, zm. 5 marca 1927 w Szkodrze[1]) – albański duchowny katolicki, brat Nikolli Gazulliego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Luki Gazulliego. Po ukończeniu szkoły w rodzinnej miejscowości kontynuował naukę w Seminarium Papieskim w Szkodrze. W 1912 wyjechał na studia do Rzymu, a następnie do Francji i Austrii. 4 sierpnia 1919 został wyświęcony na księdza[1]. Po święceniach pracował początkowo w parafii Gjadër k. Lezhy, następnie w Qelëz i w Komanie[2]. W 1923 zaangażował się w działalność polityczną, współpracował z Luigj Gurakuqim i Avni Rustemim. W tym samym czasie w domu, w którym mieszkał założył pierwszą w Albanii szkołę koedukacyjną[2].
Po powrocie do władzy w styczniu 1925 Ahmeda Zogu, Gazulli zasłynął jako jego nieprzejednany krytyk i inspirator antyrządowego buntu do którego doszło zimą 1926 w krainie Dukagjini i w krainie Mirdytów. Przyczyną buntu była klęska nieurodzaju i przekonanie miejscowych katolików, że rząd w Tiranie reprezentuje muzułmanów i nie dba o ich interesy. Bunt został stłumiony przez oddziały rządowe złożone z muzułmanów, dowodzone przez Muharrema Bajraktariego. 26 grudnia 1926 Gazulli został aresztowany. Oskarżony o namawianie ludności do buntu i udział w przygotowaniach do powstania 2 stycznia 1927 został skazany przez sąd wojskowy na karę śmierci[3]. Wyrok wykonano publicznie w Szkodrze przez powieszenie 5 marca 1927[1]. Ostatnie słowa duchownego przed egzekucją brzmiały: Umieram niewinny. Niech żyje Chrystus, nasz król. Niech żyje Kościół Katolicki, nasza matka. Niech żyje papież, nasz ojciec. Niech żyje Albania i prawdziwi Albańczycy[1]. Gazulli był jedynym duchownym katolickim, którego stracono w Albanii w okresie rządów Ahmeda Zogu. Pochowany na cmentarzu katolickim Rrmajt w Szkodrze.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Dom Gjon Gazulli. = 2017-06-16 [online], kishakatolikeshkoder.com (alb.).
- ↑ a b Daniel Gazulli, Tre vellaznit Gazulli nen rrasen e rande te harreses. = 2017-06-16 [online], radiandradi.com (alb.).
- ↑ Nje perkujtimore kushtuar klerikeve gazullore gjate shekujve. = 2023-02-28 [online], gazetadielli.com, 2021 (alb.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dom Gjon Gazulli, martir e atdhetar, në pervjetorin e varjes nga Ahmet Zogolli më 5 mars 1927. = 2017-12-27 [online], albemigrant2011.wordpress.com (alb.).