Globularia sarcophylla
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Globularia sarcophylla |
| Nazwa systematyczna | |
| Globularia sarcophylla Bramwell & Kunkel Bol. Inst. Nac. Invest. Agron. 14(30): 40 1954[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Globularia sarcophylla Bramwell & Kunkel – gatunek rośliny z rodziny babkowatych (Plantaginaceae Juss.). Występuje endemicznie na hiszpańskiej wyspie Gran Canaria w archipelagu Wysp Kanaryjskich[5][4].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Występuje na wysokości 1500–1600 m n.p.m., w środkowej części wyspy Gran Canaria. Znany jest z dziesięciu subpopulacji[a][6]. Z początku zasięg występowania gatunku szacowało się na 1 km². Jednak niedawno zostały znalezione nowe subpopulacje, więc zasięg występowania gatunku może być większy niż sądzono na początku. Mimo wszystko obszar, na którym rośnie naturalnie, jest prawdopodobnie nadal bardzo ograniczony.
Rośnie w szczelinach i małych otworach, zazwyczaj niedostępnych, na zboczach z ekspozycją na południe lub południowy wschód. Występuje wśród roślinności krzewiastej. Najczęściej towarzyszą mu takie gatunki jak: Teline microphylla, Pterocephalus dumetorum, Erysimum scoparium, Aeonium percarneum, Micromeria lanata, Echium onosmifolium, Babcockia platylepis, Bituminaria bituminosa, Asparagus plocamoides, Carlina canariensis, Tolpis lagopoda oraz Sutera canariensis.
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii VU – gatunków narażonych na wyginięcie. Globularia sarcophylla została sklasyfikowana w tej kategorii, ponieważ jej populacja liczy zaledwie 366 osobników. Liczebność populacji jest stabilna, ale dużym zagrożeniem są osuwiska, które mogą doprowadzić do wysokiej śmiertelności osobników tego gatunku.
W 2004 roku szacowano całkowitą wielkość populacji na 93-96 osobników. Po odkryciu nowych subpopulacji liczebność populacji wynosiła 366 okazów, a jej tendencja wydaje się stabilna.
Globularia sarcophylla znajduje się na liście gatunków priorytetowych w załączniku II dyrektywy siedliskowej oraz w załączniku I Konwencji Berneńskiej. Ma też status gatunku "En peligro de extinción" w hiszpańskim katalogu gatunków zagrożonych oraz w regionalnym katalogu gatunków chronionych na Wyspach Kanaryjskich.
Całą jego populacja znajduje się na obszarze chonionym SCI – Monumento Natural Riscos de Tirajana. Ponadto przez Kew Gardens i Ogród Botaniczny Viera y Clavijo są opracowane skuteczne programy jego uprawy i mikrorozmnażania. W tym ostatnim przechowywane są jego nasiona.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ Globularia sarcophylla Svent.. The Plant List. [dostęp 2014-11-25]. (ang.).
- ↑ a b R. González González, J.A. Reyes-Betancort, Globularia sarcophylla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-09-25] (ang.).
- ↑ Globularia sarcophylla – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-11-25]. (ang.).
- ↑ Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).