Gołąbek długoczuby

Gołąbek długoczuby
	Ocyphaps lophotes
	(Temminck, 1822)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	gołębiowe
Rodzina	gołębiowate
Podrodzina	trerony
Rodzaj	Ocyphaps; G.R. Gray, 1842
Gatunek	gołąbek długoczuby
Synonimy
	Columba lophotes Temminck, 1822;
	Columba lophotes Temminck, 1822;
Podgatunki
	O. l. whitlocki Mathews, 1912; O. l. lophotes (Temminck, 1822);
	O. l. whitlocki Mathews, 1912; O. l. lophotes (Temminck, 1822);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gołąbek długoczuby^[4], aborygenek długoczuby (Ocyphaps lophotes) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Zamieszkuje endemicznie Australię, gdzie jest ptakiem pospolitym. Nie występuje tylko na porośniętych dżunglą krańcach północnych kontynentu oraz na całkowicie pozbawionych wody obszarach pustynnych środkowej i południowej Australii. W Europie hodowany jako ptak ozdobny.

Systematyka: Jedyny przedstawiciel rodzaju Ocyphaps zaliczanego do podrodziny treronów (Raphinae)^[4]. Przez niektórych autorów bywał umieszczany w rodzaju Geophaps. Najbliżej spokrewnionym gatunkiem jest aborygenek lancetoczuby (Geophaps plumifera)^[2]. Wyróżnia się dwa podgatunki O. lophotes^[5]^[2]:

O. l. whitlocki Mathews, 1912 – północno-zachodnia Australia
O. l. lophotes (Temminck, 1822) – północno-wschodnia, środkowa, południowa, wschodnia Australia

Cechy gatunku: Samiec i samica mają jednakowe ubarwienie: popielate gardło, pierś i brzuch, głowa i wierzch ciała sinoszary, boki u nasady szyi z fioletowym nalotem. Charakterystyczny długi, ciemny i wąski czub na głowie. Wokół oka gruba, czerwona obwódka. Skrzydła szarobrązowawe, jasne, w wyraźne czarne prążki. Na każdym skrzydle turkusowe lusterko i sąsiadujący z nim fioletowy rząd piórek. Ogon ciemny, prawie czarny z białymi krawędziami sterówek. Charakterystyczne, krótkie skoki kontrastują z długimi, silnymi palcami nóg^[6].

Wymiary średnie: Długość ciała 31–35 cm^[6]

Biotop: Preferuje głównie przestrzenie otwarte: łąki, pola uprawne i rzadsze lasy. Występuje często w pobliżu siedzib ludzkich, także na polach golfowych, w parkach.

Pożywienie: Przede wszystkim znajdowane na ziemi nasiona i młode pędy roślin. Zjada wiele nasion szkodliwych chwastów.

Zachowanie: Ptak osiadły, przebywa parami lub w niewielkich grupach. Żeruje na ziemi, skąd zrywając się głośno, uderza skrzydłami, wydając metaliczne dźwięki, wyraźnie też słychać świst poruszanych skrzydeł. Służy to zarówno za sygnał ostrzegawczy dla pozostałych ptaków, jak i odwrócenie uwagi drapieżnika od osobników, które są jeszcze na ziemi.

Rozmnażanie: Podczas zalotów samiec wydaje przytłumione, niskie dźwięki brzmiące jak wump wump. Rozpościera też skrzydła i ogon i wykonuje skłony głową^[6]. Para buduje płytkie gniazdo wśród wysokich krzewów lub na drzewie, nie wyżej niż 3 metry nad ziemią. Samica składa 2 błyszczące jaja. Wysiaduje je sama, choć czasem zdarza się, że bierze w tym udział również samiec. Pisklęta wylęgają się po 18 dniach i pozostają w gnieździe 3 tygodnie. Po jego opuszczeniu są dokarmiane przez rodziców jeszcze około 15 dni^[6].

Status: Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje gołąbka długoczubego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za wzrostowy^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ocyphaps lophotes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Crested Pigeon (Ocyphaps lophotes). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)]. (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Ocyphaps lophotes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-05-08] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 - trerony (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-06].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-06]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d red. Władysław Kermen: Ptaki ozdobne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1985, s. 42-43. ISBN 83-09-00857-8.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Ocyphaps lophotes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Crested Pigeon (Ocyphaps lophotes). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)]. (ang.).

[iucn-3] BirdLife International, Ocyphaps lophotes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-05-08] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 - trerony (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-06].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-06]. (ang.).

[Kermen-6] red. Władysław Kermen: Ptaki ozdobne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1985, s. 42-43. ISBN 83-09-00857-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]