Goździk alpejski
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
goździk alpejski |
| Nazwa systematyczna | |
| Dianthus alpinus L. Sp. Pl. 412 1753[3] | |
Goździk alpejski (Dianthus alpinus L.) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje endemicznie w północno-wschodniej części Alp[4]. Uprawiany jest w ogrodach skalnych[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Liście
- Ciemnozielone[5], błyszczące[6], całobrzegie. Mają do 3,5 cm długości i 2–5 mm szerokości. Zebrane są zazwyczaj w odziomkową rozetę. W czasie kwitnienia wyrastają łodygi, na których liście pojawiają się naprzeciwlegle, mniejsze od liści odziomkowych[4].
- Kwiaty
- Pojedyncze, rozwijające się na szczytach pędów. Kielich ma prawie 2 cm długości. Bywa otoczony dwoma lub czterema łuskami podkielichowymi z wyciągniętymi końcami. Płatki są szerokie z drobno ząbkowanymi brzegami, tworzą koronę o średnicy do 2–3 cm. Płatki mają różową barwę, u nasady są purpurowe z białymi kropkami[4].
- Owoce
- Torebka otwierająca się czterema ząbkami[4].
- Gatunki podobne
- Podobny jest goździk zaniedbany (Dianthus pavonius), lecz jego kwiaty nie mają białych plamek, a płatki od spodu mają żółtawozieloną barwę. Występuje na piargach i murawach w południowej i zachodniej części Alp. Ponadto liście mają równowąski kształt, który przypominają liście trawy[4].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Kwitnie od czerwca do września. Występuje na skalistych zboczach, luźnych kamienistych murawach i halach oraz czasem wśród kosodrzewiny. Preferuje wapienne podłoże. Występuje na wysokości od 1800 do 2400 m n.p.m., lecz czasem spotykany jest również w niższych partiach gór[4]. Rośliny są dość krótkowieczne[5].
Gatunek ten znajduje się pod ochroną w krajach alpejskich[4].
Uprawa[edytuj | edytuj kod]
Dobrze rozmnaża się z nasion[5]. Wymaga miejsc osłoniętych, wrażliwy jest na silne nasłonecznienie. Zimą szkodzi mu duża wilgotność. Najlepiej rośnie na glebie przepuszczalnej, gliniasto-piaszczystej i wilgotnej w okresie wegetacyjnym. Najlepiej prezentuje się rosnąc między kamieniami i w szczelinach skalnych[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
- ↑ Dianthus alpinus L.. The Plant List. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Wolfgang Hensel: Rośliny Alp. Rozpoznać – Podziwiać – Chronić. Warszawa: Bauer-Weltbild Media, 2001, s. 36. ISBN 83-88729-72-1. (pol.).
- ↑ a b c d Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 300, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ a b Cestmir Bohm: Kwiaty ogrodów skalnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, s. 108.