Goffernik

Goffernik
	Thomomys
	Wied-Neuwied, 1839
	; Przedstawiciel rodzaju – goffernik brunatny (T. bottae)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	bobrokształtne
Rodzina	gofferowate
Podrodzina	Geomyinae
Plemię	Thomomyini
Rodzaj	goffernik
	Typ nomenklatoryczny
	Thomomys rufescens Wied-Neuwied, 1939
Synonimy
	Diplostoma J. Richardson, 1829; Oryctomys Eydoux & P. Gervais, 1836; Tomomys: Brandt, 1855; Megascapheus D.G. Elliot, 1903; Plesiothomomys Gidley & Gazin, 1933;
	Diplostoma J. Richardson, 1829; Oryctomys Eydoux & P. Gervais, 1836; Tomomys: Brandt, 1855; Megascapheus D.G. Elliot, 1903; Plesiothomomys Gidley & Gazin, 1933;
Podrodzaje i gatunki
	2 podrodzaje i 19 gatunków (w tym 7 wymarłych) – zobacz opis w tekście
	2 podrodzaje i 19 gatunków (w tym 7 wymarłych) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Goffernik^[7] (Thomomys) – rodzaj ssaków z podrodziny Geomyinae w obrębie rodziny gofferowatych (Geomyidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Stanach Zjednoczonych i Meksyku^[8]^[9]^[10].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 80–240 mm, długość ogona 40–100 mm, długość tylnej stopy 21–35 mm, długość ucha 5–9 mm; masa ciała 40–500 g^[9]^[11].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1839 roku niemiecki przyrodnik Maximilian zu Wied-Neuwied na łamach Nova Acta Physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum^[1]. Na gatunek typowy Wied-Neuwied wyznaczył goffernika kreciego (T. talpoides).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Diplostoma: gr. διπλοος diploos „podwójny”, od δυο duo „dwa”; στομα stoma, στοματος stomatos „usta”^[12]. Gatunek typowy: Diplostoma bulbivorum J. Richardson, 1829.
Oryctomys: gr. ορυκτης oruktēs „kopacz”, od ορυσσω orussō „kopać”; μυς mus, μυός muos „mysz”^[13]. Gatunek typowy: Oryctomys (Saccophorus) bottae Eydoux & P. Gervais, 1836.
Thomomys (Tomomys): gr. θωμος thōmos „sterta, stos”; μυς mus, μυός muos „mysz”^[14].
Megascapheus: gr. μεγας megas „wielki”; σκαφευς skapheus „kopacz”^[5]. Gatunek typowy: Diplostoma bulbivorum J. Richardson, 1829.
Plesiothomomys: gr. πλησιος plēsios „sąsiedni, niedaleko”, od πελας pelas „blisko”, od πελαζω pelazō „zbliżyć się”; rodzaj Thomomys Wied-Neuwied, 1839^[6]. Gatunek typowy: †Plesiothomomys potomacensis Gidley & Gazin, 1933.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach^[15]^[11]^[8]^[7]:

Thomomys Wied-Neuwied, 1839
- Thomomys monticola J.A. Allen, 1893 – goffernik górski
- Thomomys mazama Merriam, 1897 – goffernik preriowy
- Thomomys idahoensis Merriam, 1901 – goffernik stokowy
- Thomomys clusius Coues, 1875 – goffernik samotny
- Thomomys talpoides (J. Richardson, 1828) – goffernik kreci
Megascapheus D.G. Elliot, 1903
- Thomomys bulbivorus (J. Richardson, 1829) – goffernik bulwożerny
- Thomomys townsendii (Bachman, 1839) – goffernik aluwialny
- Thomomys umbrinus (J. Richardson, 1829) – goffernik południowy
- Thomomys sheldoni Bailey, 1915
- Thomomys atrovarius J.A. Allen, 1898
- Thomomys nayarensis Mathis, M.S. Hafner, D.J. Hafner & Demastes, 2013
- Thomomys bottae (Eydoux & P. Gervais, 1836) – goffernik brunatny

Opisano również gatunki wymarłe z terenów dzisiejszych Stanów Zjednoczonych^[16]:

Thomomys carsonensis Kelly, 1994^[17] (pliocen)
Thomomys gidleyi R.W. Wilson, 1933^[18] (pliocen)
Thomomys microdon Sinclair, 1905^[19] (plejstocen)
Thomomys orientalis Simpson, 1928^[20] (plejstocen)
Thomomys potomacensis (Gidley & Gazin, 1933)^[6] (plejstocen)
Thomomys scudderi Hay, 1921^[21] (plejstocen)
Thomomys vetus W.B. Davis, 1937^[22] (plejstocen)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Podgatunek T. talpoides.
↑ Nie Diplostoma Rafinesque, 1817.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Thomomys Wied-Neuwied, 1839.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b M. zu Wied-Neuwied. Eine neue gattung der wühlmäuse. „Nova Acta Physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum”. 19 (1), s. 377, 1839. (niem.).
↑ J. Richardson: Northern Zoology. Part I. Mammalia. W: J. Richardson (red.): Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. T. 1. London: John Murray, 1829, s. 206. (ang.).
↑ J.F.T. Eydoux & P. Gervais. Voyage autour du monde de la corvette la Favorite. Mammifères. „Magasin de Zoologie”. 6, s. 23, 1836. (fr.).
↑ J.F. von Brandt. Bemerkungen über die Sciurospalacoïden, eine fragliche neue Nagerfamilie. „Mémoires de l’Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg”. Sixième Serie. 7, s. 188, 1855. (niem.).
↑ ^a ^b D.G. Elliot. A list of mammals obtained by Edmund Heller, collector for the museum, from the coast region of northern California and Oregon. „Publication. Field Columbian Museum. Zoological series.”. 3 (11), s. 190, 1903. (ang.).
↑ ^a ^b ^c J.W. Gidley & C.L. Gazin. New Mammalia in the Pleistocene Fauna from Cumberland Cave. „Journal of Mammalogy”. 14 (4), s. 354, 1933. DOI: 10.2307/1373954. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 225–228. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 304–308. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b M. Hafner: Family Geomyidae (Pocket Gophers). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 251–257. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Thomomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-26].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 198–199. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 238.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 485.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 625.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-29]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Thomomys Wied-Neuwied, 1839, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-09-29] (ang.).
↑ T.S. Kelly. Two Pliocene (Blancan) vertebrate faunas from Douglas County, Nevada. „PaleoBios”. 16 (1), s. 16, 1994. (ang.).
↑ R.W. Wilson. A rodent fauna from later Cenozoic beds of southwestern Idaho. „Carnegie Institution of Washington Publication”. 440, s. 122, 1933. (ang.).
↑ W.J. Sinclair. New Mammalia from the Quaternary caves of California. „University of California Publications, Bulletin of the Department of Geology”. 4 (7), s. 146, 1905. (ang.).
↑ G.G. Simpson. Pleistocene mammals from a cave in Citrus County, Florida. „American Museum novitates”. 328, s. 6, 1928. (ang.).
↑ O.P. Hay. Descriptions of species of Pleistocene Vertebrata, types or specimens of most of which are preserved in the United States National Musum. „Proceedings of the United States National Museum”. 59, s. 614, 1921. (ang.).
↑ W.B. Davis. Variations in Townsend pocket gophers. „Journal of Mammalogy”. 18 (2), s. 156, 1937. DOI: 10.2307/1374460. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[2] Podgatunek T. talpoides.

[3] Nie Diplostoma Rafinesque, 1817.

[6] Niepoprawna późniejsza pisownia Thomomys Wied-Neuwied, 1839.

[wied-1] M. zu Wied-Neuwied. Eine neue gattung der wühlmäuse. „Nova Acta Physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum”. 19 (1), s. 377, 1839. (niem.).

[rich-4] J. Richardson: Northern Zoology. Part I. Mammalia. W: J. Richardson (red.): Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. T. 1. London: John Murray, 1829, s. 206. (ang.).

[eyd&ger-5] J.F.T. Eydoux & P. Gervais. Voyage autour du monde de la corvette la Favorite. Mammifères. „Magasin de Zoologie”. 6, s. 23, 1836. (fr.).

[bra-7] J.F. von Brandt. Bemerkungen über die Sciurospalacoïden, eine fragliche neue Nagerfamilie. „Mémoires de l’Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg”. Sixième Serie. 7, s. 188, 1855. (niem.).

[ell-8] D.G. Elliot. A list of mammals obtained by Edmund Heller, collector for the museum, from the coast region of northern California and Oregon. „Publication. Field Columbian Museum. Zoological series.”. 3 (11), s. 190, 1903. (ang.).

[gid&gaz-9] J.W. Gidley & C.L. Gazin. New Mammalia in the Pleistocene Fauna from Cumberland Cave. „Journal of Mammalogy”. 14 (4), s. 354, 1933. DOI: 10.2307/1373954. (ang.).

[miiz-10] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 225–228. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-11] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 304–308. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[hmw-12] M. Hafner: Family Geomyidae (Pocket Gophers). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 251–257. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[msw-13] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Thomomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-26].

[amw-14] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 198–199. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA238_238]-15] Palmer 1904 ↓, s. 238.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA485_485]-16] Palmer 1904 ↓, s. 485.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA625_625]-17] Palmer 1904 ↓, s. 625.

[mdd-18] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-29]. (ang.).

[zij-19] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Thomomys Wied-Neuwied, 1839, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-09-29] (ang.).

[kel-20] T.S. Kelly. Two Pliocene (Blancan) vertebrate faunas from Douglas County, Nevada. „PaleoBios”. 16 (1), s. 16, 1994. (ang.).

[wil-21] R.W. Wilson. A rodent fauna from later Cenozoic beds of southwestern Idaho. „Carnegie Institution of Washington Publication”. 440, s. 122, 1933. (ang.).

[sin-22] W.J. Sinclair. New Mammalia from the Quaternary caves of California. „University of California Publications, Bulletin of the Department of Geology”. 4 (7), s. 146, 1905. (ang.).

[sim-23] G.G. Simpson. Pleistocene mammals from a cave in Citrus County, Florida. „American Museum novitates”. 328, s. 6, 1928. (ang.).

[hay-24] O.P. Hay. Descriptions of species of Pleistocene Vertebrata, types or specimens of most of which are preserved in the United States National Musum. „Proceedings of the United States National Museum”. 59, s. 614, 1921. (ang.).

[dav-25] W.B. Davis. Variations in Townsend pocket gophers. „Journal of Mammalogy”. 18 (2), s. 156, 1937. DOI: 10.2307/1374460. (ang.).

[1]

[a]

[b]

[2]

[3]

[c]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]