Gong (wytwórnia płytowa)
| Rok powstania | |
|---|---|
| Gatunki |
popularna, jazz |
| Siedziba |
Gong – polska prywatna wytwórnia płytowa, uruchomiona w 1946 w Krakowie przez pracowników lokalnej rozgłośni Polskiego Radia, a wkrótce przeniesiona do Katowic[1]. Wśród nich mógł być inż. Leonard Czupryk, który był jedną z pierwszych osób, które 19 stycznia 1945 zjawiły się w rozgłośni (pracował tam jeszcze przed wojną), gdzie dokonał niezbędnych napraw zniszczonego przez Niemców sprzętu i dzięki temu 28 stycznia rozgłośnia krakowska mogła przekazywać sygnał radiowy[2].
Na początku wytwórnia działała w pomieszczeniach piwnicznych krakowskiej Filharmonii[1], wykorzystując do produkcji płyt aparaturę niezbyt wysokiej klasy, bo gotowy produkt był słaby jakościowo i tłoczony w niewielkiej liczbie egzemplarzy. Nagrania rejestrowane były w prywatnym mieszkaniu w Krakowie.
Płyty nagrywane przez wytwórnię to szybkoobrotowe (78 obr./min) płyty szelakowe. Na każdej stronie nagrany jest jeden utwór, który trwa ok. 3 minut.
Znane są dwa wzory naklejek na płytach Gongu. Te o śliwkowej barwie mają w swej górnej części rysunek dwóch greckich wojowników uderzających w gong, część dolna zawiera symetrycznie rozmieszczone napisy informacyjne (zdjęcie[3]). Drugi wzór jest skromniejszy, ale z rzadko stosowanym wzornictwem - nazwa firmy panoramicznie rozpisana w części środkowej naklejki, informacje na górze i dole (zdjęcie[4]).
Gong podzielił los pozostałych prywatnych firm płytowych, które uruchomione zostały w Polsce w pierwszych latach po wojnie: „Mewy” Mieczysława Wejmana i „Fogg Record” Mieczysława Fogga. Na przełomie lat 40. i 50. wytwórnię zlikwidowano, a przeprowadzająca czynności komisja dodatkowo skrupulatnie zniszczyła cały zbiór płyt znajdujących się w pomieszczeniach firmy.
Wśród artystów nagrywających dla Gongu byli: Andrzej Hiolski, Aniela Szlemińska, chór Cztery Asy, pianista Leon Rzewuski, zespół muzyczny Jerzego Haralda i Kazimiera Kaliszewska (obdarzona ciemnym, niskim głosem piosenkarka jazzowa, która po wyjeździe z Polski została pracownicą Radia Wolna Europa), Edward Jasiński (znany jako Jaś Malina), Edward Kluczka i najpopularniejszy wtedy kobiecy zespół wokalny, tercet Sióstr Do-Re-Mi.
Dyskografia[edytuj | edytuj kod]
| Nagrana | Wydana | Nr katalogowy | Tytuł utworu | Wykonawcy |
|---|---|---|---|---|
| A: B: |
„UNRRA, UNRRA” „Wiązanka regionalna” |
Chór „Cztery Asy”, J. Labega – fortepian Chór „Cztery Asy”, J. Labega – harmonia | ||
| 1946 | A: 400 B: 400 |
„Bajeczki śpią” „Gdy gwiazdy zapłoną” |
Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian | |
| 1946 | A: 401 B: 401 |
„Pozdrowienie od gór” „Dawny miły walc” |
Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian | |
| 1946 | A: 402 B: 402 |
„Zakochana dziewczyna” „Symphonie” |
Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian | |
| 1946 | A: 403 B: 403 |
„Wszystkiego się mogłam po tobie spodziewać” „Zielony kapelusik” |
Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian | |
| 1946 | A: 403 B: 403 |
„Poemat” „Walczyk Warszawy” |
Siostry Do-Re-Mi, Adam Kopyciński – fortepian Siostry Do-Re-Mi, Leon Rzewuski – fortepian | |
| A: 415 B: 418 |
„Gdzie spotkałam Cię (Where Have We Met Before?)” „Mnie jest wszystko jedno” |
Kazimiera Kaliszewska, orkiestra taneczna dyr. Jerzy Harald Kazimiera Kaliszewska, orkiestra taneczna dyr. Jerzy Harald | ||
| A: 416 B: 417 |
„Biały domek (Chasing Shadows)” „A ja nie mogę (No can do)” |
Kazimiera Kaliszewska, orkiestra taneczna dyr. Jerzy Harald Kazimiera Kaliszewska, orkiestra taneczna dyr. Jerzy Harald | ||
| 1946 | A: 420 B: |
„Gdy jazz gra” ? |
Kazimiera Kaliszewska, orkiestra taneczna dyr. Jerzy Harald ? | |
| A: 421 B: 421 |
„Rosie Indianka (Rosie l'Indienne)” „Tabu” |
Kazimiera Kaliszewska, orkiestra taneczna dyr. Jerzy Harald orkiestra taneczna „Arkadia” | ||
| 1947 | A: B: |
„Wiązanka taneczna nr 1” „Wiązanka taneczna nr 2” |
Leon Rzewuski – fortepian Leon Rzewuski – fortepian | |
| A: B: |
„Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem” „Nie mówmy o tym” |
Alojzy Kluczniok – śpiew, orkiestra taneczna dyr. Zygmunt Karasiński Jaś Malina (Edward Jasiński) – śpiew, orkiestra taneczna dyr. Jerzy Gert |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Filip Łobodziński. Fogg ocalił palto. „Newsweek”, 16 sierpnia 2009. [dostęp 2013-05-14].
- ↑ Andrzej Pawlik, Mówi Polskie Radio Kraków, Dziennik Polski, rok XXVI, 1970, Nr 38 (8083)
- ↑ Ted Staunton's 78 rpm label galery: Gong 1. [dostęp 2013-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)]. ang. dostęp: 17.05.2013
- ↑ Ted Staunton's 78 rpm label galery: Gong 2. [dostęp 2013-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-11)]. ang. dostęp: 17.05.2013
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Filip Łobodziński. Fogg ocalił palto. „Newsweek”, 16 sierpnia 2009. [dostęp 2013-05-14].
- Mówi Polskie Radio Kraków. „Dziennik Polski”, 14 lutego 1970. [dostęp 2013-05-17].
- Biblioteka Piosenki - Leon Rzewuski
- Biblioteka Piosenki - Aniela Szlemińska
- CD Polish Jazz 1946 – 1956, Polskie Nagrania SX 1322, Polish Jazz Archive Series (opis płyty)
- CD Siostry Do-Re-Mi, Teddy Records CD 1008 (opis płyty)
- naklejki na opisanych płytach