Grzybczyk różowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
grzybczyk różowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Dibaeis baeomyces (L. f.) Rambold & Hertel Biblthca Lichenol. 53: 231 (1993) | |
.jpg)
.jpg)
Grzybczyk różowy (Dibaeis baeomyces (L. f.) Rambold & Hertel) – gatunek grzybów należący do rodziny czasznikowatych (Icmadophilaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dibaeis, Icmadophilaceae, Pertusariales, Ostropomycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowany został w 1782 r. przez syna Karola Linneusza jako Lichen baeomyces. W 1794 r. Ch.H. Persoon zaliczył go do rodzaju Baeomyces pod nazwą Baeomyces roseus. Do rodzaju Dibaeis przenieśli go w 1993 r. Rambold & Hertel[1]. Badania genetyczne przeprowadzone przez Stenroos i DePriest w 1997 r. wykazały odrębność tego gatunku od innych należących do rodzaju Baeomyces[3].
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Tworzy przylegającą do podłoża skorupiastą, gładką lub mączystą plechę o barwie od białoszarej do szarej. Zawsze występują w niej kuliste i białe brodawki o średnicy 0,2–0,8 mm. Na plesze wyrastają na wyraźnych trzonkach kuliste, lecideowe apotecja o średnicy 1–4 mm. Nie posiadają brzeżka i od samego początku rozwoju mają kulisty kształt i różową barwę. Białawe trzonki mają długość 2–5 mm i grubość 0,5–1 mm, są wałeczkowate lub nieco spłaszczone, gładkie lub podłużnie bruzdowane[4].
Kora plechy ma grubość 50 μm i zbudowana jest z ułożonych pionowo strzępek o cienkich ścianach komórkowych. Występuje pod nią warstwa glonów protokokkoidalnych. Rdzeń złożony z bardzo luźnych strzępek plektenchymy. Kora brodawek złożona ze splecionych strzępek ułożonych równolegle do powierzchni. Subhymenium ma grubość 50 μm i żółtawą barwę. Hymenium o grubości 10 μm, wstawki są proste i mają grubość 2–2,55 μm. Worki cienkościenne, cylindryczne, o rozmiarach 85 × 6 μm. Zarodniki jednokomórkowe, rzadko niewyraźnie dwukomórkowe, wrzecionowate, bezbarwne, o rozmiarach 12–26 × 2,5–3 μm[5]. W jednym worku powstaje po 8 zarodników[4].
Reakcje barwne: plecha i owocniki K + żółty, PD-I-żółty[5].
Metabolity wtórne: kwas beomycesowy, kwas skwamatowy i niezidentyfikowana substancja[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Poza Antarktydą i Australią występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach. Najwięcej stanowisk podano w Ameryce Północnej i Europie. Na Grenlandii występuje po 73,5 stopień szerokości geograficznej[6]. W Polsce w górach jest dość częsty, na niżu znacznie rzadszy. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status NT – gatunek bliski zagrożeniu wyginięciem[7].
Rośnie w naświetlonych miejscach na gliniastej, piaszczystej lub kamienistej glebie, na skarpach, przy leśnych drogach i obrzeżach lasów[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Najbardziej podobna jest grzybinka cielista (Baeomyces carneus). Podobny jest także czasznik modrozielony (Icmadophila ericetorum). Pospolita grzybinka brunatna (Baeomyces rufus) odróżnia się brunatną barwą owocników.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2016-08-28]. (ang.).
- ↑ a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Platt, Jamie L.; Spatafora, Joseph W. (May 2000). „Evolutionary Relationships of Nonsexual Lichenized Fungi: Molecular Phylogenetic Hypotheses for the Genera Siphula and Thamnolia from SSU and LSU rDNA”. Mycologia. Mycological Society of America. 92 (3): 475–487. doi:10.2307/3761506. Retrieved13 October 2015.
- ↑ a b c Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ a b c Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2016-08-28].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-08-28].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.