Guano
Guano – odchody ptaków morskich (głównie kormoranów, pelikanów i głuptaków) lub nietoperzy, gromadzące się od wieków na powierzchni ziemi lub w jaskiniach, na terenach suchych, głównie na zachodnich wybrzeżach Ameryki Południowej (Chile, Peru) i wyspach sąsiednich. Grube pokłady eksploatowane są jako cenny nawóz naturalny, przy czym niezrównoważone procesy wydobywania guana ptaków morskich mogą skutkować trwałym zniszczeniem siedlisk i zmniejszeniem o miliony populacji ptaków morskich[1]. W krajach posiadających największe jego zasoby tworzy się strefy chronione dla kolonii ptaków, które przyczyniają się do najszybszego przyrostu pokładów guana, zwłaszcza głuptaków i kormoranów[potrzebny przypis].
Skład[edytuj | edytuj kod]
Skład mineralny i chemiczny jest bardzo złożony, przeważają fosforany wapnia i magnezu[2].
- K4H5Al3(PO4)6·11H2O
- H6K3Al5(PO4)8·18H2O
- (NH4+, K+)3HP2O7·H2O
- Al2NH4OH(PO4)2·2H2O
Historia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Złoża guano były jedną z przyczyn tzw. „wojny o saletrę” pomiędzy Chile a Boliwią i Peru. Miało olbrzymie znaczenie zwłaszcza w XIX wieku. W XX wieku jednak spadło ono z powodu wprowadzenia do użycia nawozów sztucznych. W XXI wieku guano znów jest powszechniej stosowane. Wiąże się to przede wszystkim z rosnącą modą na rolnictwo ekologiczne[potrzebny przypis]. Obecnie największymi jego producentami są Peru, Chile, Mikronezja, Namibia, Seszele oraz położone na Oceanie Indyjskim Wyspy Czagos[potrzebny przypis].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nauru: An Island Country Destroyed by Phosphate Mining [online], www.amusingplanet.com [dostęp 2024-02-04] (ang.).
- ↑ Louis J. Maher Jr. Environmental information from guano palynology of insectivorous bats of the central part of the United States of America. Elsevier 2006, rozdział Palaeoecology 237, 19–31.