Gwardia Imperium Rosyjskiego

Gwardziści carscy przed Pałacem Konstantynowskim w Sankt Petersburgu

Mikołaj II Romanow w mundurze Lejb-Gwardyjskiego Przeobrażeńskiego Pułku

Sztandar Lejb-Gwardyjskiego Pułku Grenadierów Jego Wysokości

Żołnierz Lejb-Gwardyjskiego Pułku Kirasjerów Jej Wysokości Imperatorki Marii Fiodorownej

Żołnierz Lejb-Gwardyjskiego Pułku Huzarów Jego Wysokości

Żołnierz Lejb-Gwardyjskiego Pułku Ułanów Jego Wysokości

Gwardia Imperium Rosyjskiego – elitarna formacja wojskowa Imperium Rosyjskiego, pełniąca również funkcje reprezentacyjne i osobistej straży rosyjskiej rodziny cesarskiej.

Historia

Jej pierwszy oddział sformował Piotr I Wielki w 1690. Jeszcze jako następca tronu posiadał do wyłącznej dyspozycji dwa pułki, tzw. pocieszne, czyli „do zabawy”: siemionowski i preobrażeński; które po wstąpieniu na tron przekształcił w gwardię.

W ramach reform wojskowych Piotr I narzucił siłom zbrojnym system pułkowy. Pułk piechoty składał się z dwóch batalionów, pułk gwardii z trzech, pułk kawalerii z pięciu szwadronów, pułk artylerii z sześciu rot i dwóch komand.

W 1705 car zarządził obowiązek dostarczania jednego rekruta z każdych dwudziestu domów, a w 1724 liczbę rekrutów powiązano z liczbą ludności. Oficerowie rekrutowali się w zasadzie ze szlachty, choć stosunkowo często zdarzały się przypadki awansu zdolnych plebejuszy. Wszyscy oficerowie (nawet pochodzenia szlacheckiego) musieli przed awansem odsłużyć określony czas jako szeregowiec w pułkach gwardyjskich, pełniących funkcje szkół oficerskich.

Z czasem oddziały gwardii przestały pełnić funkcje przybocznych oddziałów na dworze cesarskim. choć od pozostałych oddziałów armii odróżnialy się wielkością, jakością zaopatrzenia w broń i należności socjalne.

Podczas I wojny światowej walczyły korpusy gwardii rosyjskiej i niemieckiej oraz dywizja piechoty gwardii brytyjskiej. W wyniku rewolucji październikowej gwardia Imperium Rosyjskiego przestała istnieć.

Organizacja

Struktura organizacyjna jednostek gwardyjskich Imperium Rosyjskiego na początku 1914:

Korpus Gwardii

Petersburski Okręg Wojskowy – Petersburg, Miljonaja.

• 1 Dywizja Piechoty Gwardii – Petersburg, Fontanka.
  • 1 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Przeobrażeński Pułk Jego Wysokości
    • Lejb-Gwardyjski Siemionowski Pułk
  • 2 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Izmaiłowski Pułk
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Jegrów
  • 1 Lejb-Gwardyjska Brygada Artylerii
• 2 Dywizja Piechoty Gwardii – Petersburg, Fontanka.
  • 1 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Moskiewski Pułk
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Grenadierów
  • 2 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Pawłowski Pułk
    • Lejb-Gwardyjski Fiński Pułk
  • 2 Lejb-Gwardyjska Brygada Artylerii
  • Brygada Strzelców Gwardii
• 1 Dywizja Kawalerii Gwardii – Petersburg, Fontanka.
  • 1 Brygada:
    • Pułk Kawalergardów Gwardii Jej Wysokości Marii Fiodorowny
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Konny
  • 2 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Kirasjerów Jego Wysokości
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Kirasjerów Jej Wysokości Marii Fiodorowny
  • 3 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Kozaków Jego Wysokości
    • Lejb-Gwardyjski Atamański Pułk Jego Wysokości
    • Lejb-Gwardyjski Kombinowany Pułk Kozaków
    • 1 sotnia uralska Jego Wysokości
    • 2 sotnia orenburska
    • 3 sotnia kombinowana
    • 4 sotnia amurska
• 1 Lejb-Gwardyjska Brygada Artylerii Konnej
• 2 Dywizja Kawalerii Gwardii – Petersburg, Fontanka.
  • 1 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Grenadierów Konnych
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Ułanów Jej Wysokości Aleksandry Fiodorowny
  • 2 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Dragonów
    • Lejb-Gwardyjski Pułk Huzarów Jego Wysokości
• 2 Lejb-Gwardyjska Brygada Artylerii Konnej
• Samodzielna Brygada Kawalerii Gwardii – Warszawa (patrz: 23 KA)
• 1 Lejb-Gwardyjska Brygada Artylerii
• 2 Lejb-Gwardyjska Brygada Artylerii
• Lejb-gwardyjska artyleria konna
• Gwardyjski batalion artylerii haubic
• Lejb-gwardyjski batalion saperów
• Gwardyjska kompania lotnicza

23 Korpus Armijny

23 Korpus Armijny – Warszawski Okręg Wojskowy. Siedziba: Warszawa.

• 3 Dywizja Piechoty Gwardii – Warszawa.
  • 1 Brygada:
    • Litewski Pułk Lejbgwardii
    • Lejb-Gwardyjski Keksholmski Pułk im. Cesarza Austriackiego.
  • 2 Brygada:
    • Lejb-Gwardyjski Sankt-Petersburski Pułk Króla Fryderyka Wilhelma III
    • Lejb-Gwardyjski Wołyński Pułk
  • 3 Lejb-Gwardyjska Brygada Artylerii
• 2 Dywizja Piechoty
• Samodzielna Brygada Kawalerii Gwardii
  • Lejb-Gwardyjski Pułk Ułanów Jego Wysokości (Warszawa)
  • Lejb-Gwardyjski Grodzieński Pułk Huzarów (Warszawa)
  • 3 gwardyjska bateria artylerii konnej (Warszawa)
• 3 bateria lejb-gwardyjskiej artylerii konnej
• 23 batalion artylerii haubic
• 9 batalion saperów

Zobacz też

• Armia Imperium Rosyjskiego

Bibliografia

• Jerzy Bordziłowski (red.): Mała encyklopedia wojskowa (A–J). T. I. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
• Wojciech Morawski, Sylwia Szawłowska: Wojny rosyjsko-tureckie od XVII do XX wieku. Wyd. pierwsze. Warszawa: TRIO, 2006, s. 288, seria: Podręcznik akademicki dotowany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. ISBN 978-83-7436-084-5.

Linki zewnętrzne

• Russian Imperial Guard During the Napoleonic Wars