Hawker Siddeley Trident

Hawker Siddeley Trident

Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Hawker Siddeley
Typ	samolot pasażerski
Załoga	3
Historia
Data oblotu	9 stycznia 1962
Lata produkcji	1964 - 1975
Liczba egz.	117
Liczba wypadków  • w tym katastrof	19 17 (327 ofiar śmiertelnych)
Dane techniczne
Napęd	3 × Rolls-Royce RB.163-25 Spey 51
Wymiary
Rozpiętość	od 27,38 do 29,87m (zależnie od wersji)
Długość	od 34,98 do 39,98m (zależnie od wersji)
Wysokość	od 8,23 do 8,80m (zależnie od wersji)
Masa
Własna	33,475 kg (dla serii 2E)
Startowa	64,636 kg (dla serii 2E)
Osiągi
Prędkość przelotowa	od 926 do 959 km/h (zależnie od wersji)
Pułap	od 8000 do 11000m
Zasięg	od 2750 do 4602 km (zależnie od wersji)
Dane operacyjne
Liczba miejsc
103 do 180 pasażerów (zależnie od wersji)
Rzuty

Hawker Siddeley HS-121 Trident − trójsilnikowy samolot pasażerski krótkiego i średniego zasięgu, produkowany przez brytyjską firmą Hawker Siddeley. Został zaprojektowany według wymogów British European Airways. Samolot został oblatany w roku 1962, by dwa lata później wejść do regularnej służby w liniach lotniczych.

Historia

Pierwotnie samolot projektowała firma De Havilland, produkcją i dokończeniem projektu zajęła się jednak wytwórnia lotnicza Hawker Siddeley po połączaniu się obydwu firm w 1959 roku. Początkowo ogon maszyny miał zostać zbudowany na planie krzyża - podobnie jak w Sud Aviation Caravelle - konstruktorzy zastosowali jednak usterzenie tylne w układzie T oraz przenieśli silniki maszyny na tył. Takie rozwiązanie pozwoliło na zaprojektowanie skrzydła przystosowanego do osiągania dużych prędkości, dzięki czemu samolot okazał się jednym z najszybszych komercjalnych samolotów poddźwiękowych. Pierwszy lot odbył się w roku 1962, regularna służba w liniach lotniczych trwała od 1964 roku.

Konstrukcja nie odniosła zbyt dużego sukcesu - wyprodukowano 117 egzemplarzy.

Linia lotnicza British Airways powstała z British European Airways (BEA) i British Overseas Airways Corporation (BOAC) zakończyła eksploatacje posiadanych samolotów Trident na początku lat 80., w innych liniach służyły one do połowy lat 90.

Samolot od wersji 2E posiadał zaawansowaną awionikę pozwalająca na automatyczne lądowanie nawet w trudnych warunkach pogodowych, co zwiększyło terminowość lotów tej maszyny. Innym ważnym urządzeniem był rejestrator parametrów lotu - Trident był pierwszym samolotem wyposażonym w niego fabrycznie - zamontowany rejestrator zapisywał w postaci cyfrowej 13 zmiennych, dane przechowywane były na taśmie.

Wersje

• Trident 1C - wersja podstawowa dla British European Airways, wyprodukowano 24 egzemplarze.
• Trident 1E - wersja ze zwiększoną liczbą miejsc pasażerskich i nowszymi silnikami, powstało 15 sztuk.
• Trident 2E - wersja z automatycznym systemem lądowania, mocniejszymi silnikami oraz większą wagą własną jak i startową, wyprodukowano 50 sztuk, oblatana 27 lipca 1967 r.
• Trident 3B - wersja dla 180 pasażerów, wydłużona o 5 metrów. Jej zasięg wynosił 2750 km, najmniej ze wszystkich serii. Powstało 26 sztuk.
• Super Trident 3B - wersja o zwiększonym zasięgu, powstały tylko dwa egzemplarze.

Wypadki

Samoloty Hawker Siddeley Trident uczestniczyły w 19 wypadkach, z czego 17 zakończyło się całkowitym zniszczeniem maszyny.

• Katastrofa lotu British European Airways 548 - 18 czerwca 1972 Trident wkrótce po starcie z Heathrow runął na ziemię w wyniku błędów załogi. Wszystkie 118 osób na pokładzie zginęło.
• Katastrofa lotnicza nad Zagrzebiem - 10 września 1976 doszło do zderzenia się dwóch samolotów - Hawker Siddeley Trident 3B z 113 osobami na pokładzie oraz McDonnell Douglas DC-9 z 63 osobami na pokładzie, wszyscy ponieśli śmierć. Przyczyną katastrofy był błąd kontrolera lotów.

Kokpit samolotu HS-121 Trident

Podobne samoloty

• Boeing 727
• Tupolew Tu-154

Bibliografia

• Samoloty niezapomniane modele. Warszawa: Grupa Wydawn. Foksal, 2013. ISBN 978-83-280-0077-3. OCLC 881384238.