Hoplocercidae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hoplocercidae[1]
Frost & Etheridge, 1989
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – Enyalioides binzayedi
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Infrarząd

Iguania

Rodzina

Hoplocercidae

Typ nomenklatoryczny

Hoplocercus Fitzinger, 1843

Rodzaje

2 rodzaje – zobacz opis w tekście

Hoplocercidaerodzina zauropsydów z infrarzędu Iguania w rzędzie łuskonośnych (Squamata). Wcześniej były traktowane jako podrodzina w rodzinie legwanowatych (Iguanidae).

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

W 1989 r. Frost i Etheridge zaproponowali wydzielenie z rodziny legwanowatych ośmiu grup monofiletycznych (w tym Hoplocercidae). Następnie zaproponowali oni nadanie statusu rodzin tym kladom[2]. Większość badaczy uznaje ten podział, choć pojawiły się głosy krytyki (np. Lazell 1992[3], Schwenk 1994[4], Macey et al. 1997[5]). Omar Torres-Carvajal i Kevin de Queiroz włączają jednak Hoplocercidae (w ich publikacji Hoplocercinae) do legwanowatych. Według definicji filogenetycznej przedstawionej w 2009 roku przez Omara Torresa-Carvajala i Kevina de Queiroza Hoplocercinae (=Hoplocercidae) to klad koronowy pochodzący od ostatniego wspólnego przodka Enyalioides (Enyalus) laticeps, E. (Enyalus) oshaughnessyi, Hoplocercus spinosus, Morunasaurus (Hoplocercus) annularis i Morunasaurus groi[6].

Do rodziny Hoplocercidae zalicza się obecnie dwa rodzaje[7]:

Wyróżniany wcześniej trzeci rodzaj Morunasaurus jest obecnie synonimizowany przez autorów The Reptile Database z Enyalioides[7] w oparciu o pracę Omara Torresa-Carvajala i innych (2023)[8].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Panama, północno-zachodnia Ameryka Południowa, Amazonia na wschód po wschodnią Brazylię i na południe po Boliwię[9].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Długość tych jaszczurek dochodzi do 16 cm. Ich zęby ułożone są pleurodontycznie. Cechą charakterystyczną są silnie zredukowany lemiesz oraz kolczaste ogony. Skórę tych jaszczurek pokrywają liczne skórne twory. Gatunki z rodzaju Enyalioides zamieszkują przede wszystkim lasy deszczowe, natomiast Hoplocercus spinosus występuje w suchych lasach. Kilka gatunków zamieszkuje podziemne nory. Wykorzystują kolczaste ogony jako broń defensywną w razie ataku. Najprawdopodobniej wszystkie gatunki są jajorodne, choć biologia tych jaszczurek jest słabo poznana.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Hoplocercidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. D.R. Frost, R.E. Etheridge. A Phylogenetic analysis and taxonomy of iguanian lizards (Reptilia, Squamata) (1989). „University of Kansas Museum of Natural History”. 81, s. 1–65, 1981. (ang.). 
  3. J.D. Lazell. The family Iguanidae: Disagreement with Frost and Etheridge (1989). „Herpetological Review”. 23, s. 109–112, 1992. (ang.). 
  4. K. Schwenk. Systematics and subjectivity: the phylogeny and classification of iguanian lizards revisited. „Herpetology Review”. 25, s. 53–57, 1994. (ang.). 
  5. J.R. Macey, A. Larson, N.B. Ananjeva, P.J. Papenfuss. Evolutionary Shifts in Three Major Structural Features of the Mitochondrial Genome Among Iguanian Lizards. „Journal of Molecular Evolution”. 44 (6), s. 660–674, 1997. DOI: 10.1007/PL00006190. (ang.). 
  6. Omar Torres-Carvajal, Kevin de Queiroz. Phylogeny of hoplocercine lizards (Squamata: Iguania) with estimates of relative divergence times. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 50 (1), s. 31–43, 2009. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.10.002. (ang.). 
  7. a b P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Hoplocercidae. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-19]. (ang.).
  8. Torres-Carvajal i inni, Spiny tails and clades: A fully sampled phylogeny of hoplocercine lizards (Iguanidae/ Hoplocercinae) and its taxonomic and nomenclatural implications, „Bulletin of Phylogenetic Nomenclature”, 1 (1), 2023, s. 8–28 (ang.).
  9. R. Midtgaard, Family Hoplocercidae, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-19] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]