Szczeciniak cynamonowy
_Bres_723659.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szczeciniak cynamonowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Hymenochaete cinnamomea (Pers.) Bres. Atti Acad. Agiato Rovereto 3(1): 110 (1897) | |
Szczeciniak cynamonowy, szczecinkowiec cynamonowy (Hymenochaete cinnamomea (Pers.) Bres.) – gatunek grzybów z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenochaete, Hymenochaetaceae, Hymenochaetales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Takson ten w 1822 r. opisał Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Thelephora cinnamomea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Giacomo Bresàdola w 1897 r.[1]
- Coniophora cinnamomea (Pers.) Massee 1889
- Corticium cinnamomeum (Pers.) Fr. 1838
- Hymenochaete arida (P. Karst.) Sacc. 1891
- Hymenochaete cinnamomea f. crassa Parmasto 1963
- Hymenochaetella arida P. Karst. 1889
- Hyphoderma fibrillosum Wallr. 1833
- Hypochnus cinnamomeus (Pers.) Bonord. 1851
- Terana cinnamomea (Pers.) Kuntze 1891
- Thelephora cinnamomea Pers. 1822
W 1983 r. Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda nadali mu polską nazwę szczecinkowiec cynamonowy, w 1999 r. W. Wojewoda zmienił ją na szczeciniak cynamonowy[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Wieloletni, rozpostarty, dość cienki, szafranowożółty, żółtobrązowy, czerwonozłotożółty. Osiąga długość 2–20 (100) cm. Powierzchnia pokryta włoskami, brzeg włóknisty[4].
- Cechy mikroskopowe
Kontekst dobrze zróżnicowany, z gładkimi szczecinkami o długości do 180 µm[5], grubości ok. 2–3 mm. Zarodniki białe do lekko żółtawych, 6,5–7,2 × 2,5–3 µm, wąsko elipsoidalne. Strzępki o szerokości ok. 4–5 µm, septowane, bez sprzążek. Hymenium jasnopomarańczowe do rdzawobrązowego[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą i na wielu wyspach. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony, jego zasięg ciągnie się od Morza Śródziemnego i Oceanu Atlantyckiego po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego. Występuje także na południowym wybrzeżu Grenlandii[6]. W. Wojewoda w 2003 r. przytacza 8 jego stanowisk w Polsce, ale w większości już historycznych[3]. Aktualne stanowisko (ale niezweryfikowane) podaje internetowy atlas grzybów[7]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[8]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Finlandii[3].
Grzyb nadrzewny, saprotrof. Występuje w lasach na martwym drewnie olchy szarej, brzozy, leszczyny, i buka, na leżących na ziemi pniach i gałęziach[3]. W innych krajach notowany także na wierzbach. Występuje głównie na dolnej stronie leżących na ziemi pni i gałęzi[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-12-20].
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Zimtfarbener Borstenscheibling, Zimtroter Borstenscheibling, Zimtbrauner Borstenscheibling [online], 123pilzsuche.de [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Gyldenbrun ruslædersvamp [online] [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Mapa występowania szczeciniaka cynamonowego na świecie [online], gbif.org. [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Aktualne stanowiska szczeciniaka cynamonowego w Polsce [online], gbif.org. [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.