I symfonia c-moll – „Zlonickie dzwony” Dvořáka
I Symfonia c-moll – „Zlonickie dzwony” BK9 – symfonia skomponowana przez Antonína Dvořáka w 1865 roku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1853 roku wuj Antonína Dvořáka, Antonín Zdeněk, szafarz w Zlonicach, zaproponował rodzicom przyszłego kompozytora, że weźmie go na naukę do siebie[1].
W listopadzie 1854 roku Dvořák został przyjęty „do terminu w rzemiośle rzeźniczym”[1]. W tym czasie podjął naukę muzyki u miejscowego kantora – Antonína Liehmanna oraz dyrygenta chóru – Josefa Tomana[2][3].
Dvořák pracował nad I Symfonią w pierwszych miesiącach 1865 r. Partyturę dokończył w pierwszych dniach wiosny tego roku[4]. Opowiadał później, że I Symfonię posłał na jakiś konkurs do Niemiec[5]. Uważał dzieło za zaginione, a nawet zniszczone[3][6]. W 1873 roku, po sukcesie wykonania hymnu Spadkobiercy Białej Góry Op.30, Dvořák zrewidował (częściowo zniszczył) swój dotychczasowy dorobek kompozytorski i wprowadził nową numerację opusową[7][8]. Partyturę symfonii odnaleziono później w Lipsku, jednak Dvořák nigdy się o tym nie dowiedział[5]. Mimo wszystko Dvořák nie zapomniał o symfonii i po wielu latach wymieniał Symfonię c-moll w spisie utworów młodzieńczych pod tytułem „Zlonické Zvony” („Zlonickie dzwony”)[5]. Dzwony były uważane za symbol domu rodzinnego, domu pełnego muzyki, a pobyt z Zlonicach, kojarzył mu się z rozwojem swojej muzykalności, gdzie pozostawał pod wpływem Liehmanna[5].
Części utworu
[edytuj | edytuj kod]- I Allegro, c-moll
- II Adagio di molto, As-dur
- III Allegretto, c-moll
- IV Finale. Allegro animato, C-dur
I Symfonia c-moll powstała pod wpływem muzyki Ludwiga van Beethovena, a zwłaszcza jego V Symfonii c-moll, Op.67[9]. Poszczególne części mają identyczną tonację: c-moll – As-dur – c-moll – C-dur (choć naturalnie może to być czysty przypadek)[9], ale przede wszystkim cała koncepcja dzieła jest niemal identyczna: od dramatycznego wstępu do pełnego blasku finału[9]. Mimo wielu walorów I Symfonia c-moll Dvořáka jest utworem młodego, niedoświadczonego kompozytora[10].
Wiele motywów, zwłaszcza z pierwszej części I Symfonii, wykorzystał Dvořák w Sylwetkach (Silhouety), Op.8[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Nie wiadomo dokładnie, kiedy to się stało, czy w roku 1853 czy w 1854l; Jiří Berkovec: Dworzak. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1976, s. 8.
- ↑ Jiří Berkovec: Dworzak, op.cit.. s. 10.
- ↑ a b Encyklopedia muzyczna PWM. T. II C-D: Część biograficzna. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 491.
- ↑ Jiří Berkovec: Dworzak, op.cit.. s. 27.
- ↑ a b c d Jiří Berkovec: Dworzak, op.cit.. s. 28.
- ↑ Jiří Berkovec: Dworzak, op.cit.. s. 145.
- ↑ Encyklopedia muzyczna. T. II C-D. s. 491.
- ↑ Encyklopedia Muzyczna PWM, op.cit.. s. 492.
- ↑ a b c Jiří Berkovec: Dworzak, op.cit.. s. 29.
- ↑ Chylinska T., Haraschin S., Schaeffer B.: Przewodnik Koncertowy. Kraków: PWM, 1991, s. 274.
- ↑ Jiří Berkovec: Dworzak, op.cit.. s. 92.